Դաս 31.  (23.05 – 27.05)

1.Եթե ափսեն ջրի մեջ իջեցնենք կողքով, ապա այն կխորասուզվի, իսկ եթե այն ջրի վրա դնենք հատակը դեպի ներքև, կլողա: Ինչո՞ւ:

      2.  Ինչո՞ւ ծանր նավը լողում է ջրի երեսին, իսկ ջրի մեջ ընկած երկաթե փոքր      պտուտակը սուզվում է:
Որովետև նավի մեջ կա դատարկ տարածություն, որը լցված է օդով ,նաև նավի ծավալն ու քաշը ավելի փոքր է ,քան ջրի: Պտուտակի խտությունը ավելի մեծ է քան ջրինը:

      3. Ինչպե՞ս է սուզանավը խորասուզվում և բարձրանում ջրի մակերևույթ: 
Սուզանավը իր կողքին ունի տարածություններ որոնց մեջ լցվում է ջուր, այդ ժամանակ նա իջնում է ներքև, հենց այդ տեղերը դատարկվում են նա վեր է ելնում:

      4. Ի՞նչ է ցույց տալիս նավի ջրատարողությունը:
Ցույց է տալիս մինչև ջրագիծը խորասուզված նավի և բեռների ընդհանուր զանգվածը:

    5. Ինչո՞ւ ջրածնով լցված փուչիկը վեր է բարձրանում: Իսկ օդով լցված փուչիկն իջնում է ներքև:
Որովհետև ջրածինը ավելի թեթև է քան օդը:
Ջրածնի խտ.-ը փոքր է օդի խտ.-ից:

Գործնակկան քերականություն 20.05.2022

193.Ընդգծված դերանունները դարձրո՛ւ բայեր:

Օրինակ՝


Քայլող աղջիկ- աղջիկ, որը քայլում է:
Հեռացած ձմեռ-ձմեռը, որ հեռացել է:

Ա. Սլացող մեքենա-մեքենա որը սլանում է ,արևի շուրջը պտտվող մեքենա-մեքենա որը պտտվում է արեգակի շուրջ , թունելից դուրս եկող գնացք, պատրաստակամորեն հորը մտնող երեխա, փոշու ու մրի մեջ աշխատող մարդիկ:

Բ.Ընկած գրիչ, մոռացված երգ, թիթեռի հետևից ընկած երեխա, արձակված ու կախված վարագույր, լուծված խնդիր, գիշերվա անձրևից խոնացացած օդ:

194.Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայից կազմված դերբայներով (ապրելիս, ապրող, ապրած, ապրել):

Նրա… երկար ու ձիգ տարիների մասին ընդամենը մի երկու նախադասութ յան կարելի է պատմել:

Գետափին՝ զով ծառերի ստվերում… հիշում էր իր անապատը, խանձված ավազը:

Կարտոֆիլի արտում …բզեզն արագ բազմանում ու շարժվում առաջ՝ նոր տարածությունները գրավելու:

Ուզում էր քաղաքից դուրս ու մենակ՝…հեռու մի դաշտում:

  1. Կետերը փոխարինի՛ր ապրել բայի դիմավոր ձևերով:

Քանի՛ տարի… մեր երկրում ու չգիտե՞ս մեր օրենքները:
Եթե մի երկու ամիս էլ …այս  խոնավ ու անարև երկրում, բոլորովին կմորանա՞ք մեր գյուղը:
Մի քանի օր այստեղ…ու կտեսնի, թե ի՞նչ դժվար է օրվա հոգսը հոգալը:

Այստեղ…ուրիշ ելք չունեմ:
Դու երկար…այս աշխարհում ու շատ բան ես տեսել, ինձ մի խորհուրդ տո՛ւր:

196.Տրված բայերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝դիմավոր բայերի և դերբայների:

Փակել է-դիմավոր, մտնել-անդեմ, փակած-անդեմ, մտար-անդեմ, փակում եմ-դիմավոր, մտնում է-դիմավոր, փակեցիր-անդեմ,մտած-անդեմ, փակի՛ր-անդեմ, մտնեիր-անդեմ, փակելիս-անդեմ, մտնելիս-անդեմ, կփակենք-անդեմ, մտի՛ր-անդեմ, պիտի փակեք-դիմավոր, մտել էինք-դիմավոր, փակել էիր-դիմավոր, պիտի մտնի-դիմավոր:

197.Տրված նախադասություններն այնպես փոխի՛ր ժ,որ դիմավոր բայը դառնա համակատար դերբայ(իս վրջավորությամբ:)

Օրինակ

Երբ կենդանիների պահպանության խնդիրն էին լուծում, բազում դժվարությունների հանդիպեցին:-Կենդանիների պահպանության խնդիրը լուծելիս բազում դժվարությունների հանդիպեցին:

Երբ գետափին զբոսնում էր, հանկարծ շների հալածվող մի եղջերու տեսավ:
Երբ երկրորդ խողովակաշարն էին կառուցում, պարզեցին, որ դա էլ բավարար չի լինելու:

Երբ գետակն անցնում էր, որս անող մի գայլաձուկ տեսավ:

Երբ լսում էր ընկերոջ պատմությունը, փորձում էր պատկերացնել, թե ինքն ի՞նչ կաներայդ պայմաններում:
Երբ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին գնահատում ես, կտրուկ ու ծայրահեղ մի՛ լինիր:
Երբ փորձում էր ըմդամենը մի փոքր սխալ էր արել.ու ոչինչ չէր ստացվել:
198.Տրված բայերից համակատար դերբայներ ստացի՛ր և դրանցով նախադասություններ կազմի՛ր:

Չափել, շարժվել, կապել, մտնել, տեսնել:

199.Տրված անորոշ դերբայների բացառական և գործիական հոլովներով(ուց, ով վերջավորությամբ ձևերով) նախադասություններ կազմի՛ր:

200.Կետերի փոխարեն պահանջված ձևերով գրի՛ր փակագծում դրված բայերը:

…ձայնը գլուխն էրգցում:(երգել- ե՞րբ)
Ձիու սիրտը պայթել էր քոտակի համար…:(վախենալ-ինչի՞ց)
Թեյը…թափեց:(տանել-ե՞րբ)
Կենսախինդ մարդիկ վախենում են լուրջ կամ տխուր կամ ծանր…:(երևալ-ինչի՞ց)
Ու Մոսկվա- առաջ մի երկու օրով ման է գալիս հարզատ վայրերում:(գնալ-ինչի՞ց)

Մեղր… մի կաթիլ գետին թափեց: (լցնել-ե՞րբ)

Էլեկտրոնների վիճակն ատոմում

  1. Գտե’ք այն քիմիական տարրի էլեկտրոնային բանաձևը, որի դիրքը պարբերական համակարգում սխալ է որոշված:

ա)1s22s1 երկրորդ պարբերության I-ին խումբ ,գլխավոր ենթախումբ,
բ) 1s22s22p3 երկրորդ պարբերություն, III խումբ, գլխավոր ենթախումբ, գ)1s22s2 2p4 երկրորդ պարբերություն , VI խումբ, գլխավոր ենթախումբ,
դ) 1s22s22p6 երկրորդ պարբերություն VIII խումբ,գլխավոր ենթախումբ

2.Ի՞նչ է էլեկտրոնային ամպը:
Էլեկտրոնային ամպը միջուկի կողքին էլեկտրոնի շարժման մոդելն է:

3. Ի՞նչ է կոչվում էլեկտրոնային օրբիտալը:

16․05․2022-21․05.2022 

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ․ համացանցից դուրս գրել՝

1․ Տվյալներ Միացյալ Նահանգների հայտնագործման մասին

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ, հաճախ անվանվում է Միացյալ Նահանգներ, կամ պարզապես Ամերիկա , դաշնային սահմանադրական հանրապետություն Հյուսիսային Ամերիկայում, որը բաղկացած է որոշակի ինքնավարություն ունեցող 50 նահանգներից, որոնք իրականում կիսանկախ պետություններ են (ինչը արտահայտված է նրանց պաշտոնական անունների մեջ․ օրինակ՝ Կալիֆոռնիան կոչվում է Կալիֆոռնիա Հանրապետություն և դա այժմ էլ գրված է նրա դրոշի վրա), և դաշնային նշանակության Կոլումբիա շրջանից։ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները հյուսիսում սահմանակցում է Կանադային, հարավում՝ Մեքսիկային, ինչպես նաև՝ ծովային սահման ունի Ռուսաստանի հետ։ Ամերիկյան երկու նահանգներ ցամաքային սահման չունեն երկրի հիմնական տարածքի հետ։ Դրանք են՝ Ալյասկան՝ Հյուսիսային Ամերիկայի հյուսիսարևմտյան հատվածում, և Հավայան կղզիները՝ Խաղաղ օվկիանոսում։

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները ստեղծվել է բրիտանական տասներեք գաղութների միավորման հետևանքով՝ 1776 թվականի հուլիսի 4-ին։ Այն կարելի է համարել Ամերիկայի ազգային-ազատագրական պայքարում տոնած հաղթանակի գլխավոր հետևանքներից մեկը։ 1787 թվականին ընդունվեց ամերիկյան սահմանադրությունը, որն իր տեսակով առաջինն էր մարդկության պատմության մեջ։ Նույն տարում ԱՄՆ-ի առաջին նախագահ ընտրվեց ազատագրական շարժման ականավոր գործիչ Ջորջ Վաշինգտոնը։ 1865 թվականի դեկտեմբերի 18-ին Ամերիկայում վերացվեց ստրկությունը։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները սկսեց անդամակցել Ազգերի լիգային և Միջազգային արդարադատության մշտական պալատին։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին հակահիտլերյան խմբավորմանն օժանդակելը բարձրացրեց ԱՄՆ-ի հեղինակությունը Եվրոպայում, իսկ ռազմական գործողությունների ավարտից հետո վերջինս դարձավ կապիտալիստական աշխարհի կորիզը։ 1945 թվականին ԱՄՆ-ն դարձավ առաջին միջուկային տերությունն աշխարհում։

Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները ներկայումս զբաղեցնում է 9,826,675 կմ² տարածք (4-րդն աշխարհում) և ունի 322 370 752 մարդ (ըստ 2015 թվականի նախահաշվարկի) բնակչություն (3-րդն աշխարհում)։ Լայնամասշտաբ ներգաղթի պատճառով՝ այն աշխարհի ամենաբազմազգ պետություններից մեկն է։ Մայրաքաղաքը Վաշինգտոնն է՝ խոշորագույն քաղաքը՝ Նյու Յորքը։ Նյու Յորքից բացի, երկրի տարածքում կան 9 քաղաքներ ևս, որոնց բնակչությունը գերազանցում է մեկ միլիոնը։ Դրանք են Լոս Անջելեսը, Չիկագոն, Հյուստոնը, Ֆինիքսը, Ֆիլադելֆիան, Սան Անտոնիոն, Սան Դիեգոն, Դալասը և Սան Խոսեն։ Պետական լեզուն անգլերենն է, որն այստեղ տարածվել է գաղութային տարիներին։


2․ Պատրաստվել բանավոր քննարկման՝ ինքնուրույն աշխատանքի միջոցով։ Բանավոր քննարկում. ԱՄՆ-ի զարգացման մեխանիզմները, մոդելները ( համացանցից, տեղեկատվական այլ աղբյուրներից դուրս գրված նյութերի հիման վրա):

Հայոց լեզու 17.05.2022

Գործնական աշխատանք

1. Ընդգծե՛ք սահմանական եղանակի 5 բայաձև.
ա. այրում եմ, գրեմ, հրում ենք, կմարեմ, չեմ հարելու,
պիտի բերեմ, շարել եմ, թռի՛ր, ջրեցի, չեմ ցրի
բ. աղացող, խաղացել եմ, կսղղամ, չհավատաս, չեմ խաղում,
դողալու, կմկմալու եմ, խղճացի, սողաց, շողա՛
գ. մտնելիս, ընկել եմ, թողնող, թռի՛ր, դնում եմ, չեմ գնելու,
սառչեմ, կտանեմ, անում էի, հագա

2. Ընդգծե՛ք ըղձական եղանակի 5 բայաձև.
ա. երազում եմ, երգեմ, չեմ գրի, չեփեմ, արձակի՛ր,
ազատենք, սիրեի, պիտի ուտեմ, խմեին, մարած
բ. մտա, չեմ ընկնի, թողնեմ, կանեմ, դնես, տանենք, մի՛ անցիր,
հասնելիս, կպչեիր, կորչեր
3. Ընդգծե՛ք անկատար ներկա 2 ժամանակաձև.
ա. բախել եմ, չես բախում, չեն բախի, բախում եք
բ. կաղամ, չի աղացել, չես աղում, կաղում է
4. Ընդգծե՛ք անկատար անցյալ 3 ժամանակաձև.
ա. չթխեիք, թխում էր, կթխեք, չէին թխում, թխում էի, չեմ
թխում, թխել եմ
բ. գնում էի, գնել են, չէիք գնում, կգնան, կգնենք, գնում էր
5. Ընդգծե՛ք վաղակատար ներկա 2 ժամանակաձև.
ա. հարել եմ, չեք հարի, հարում էի, չի հարել
բ. խաղացել եք, չէի խաղա, խաղացել էի, չեն խաղացել
6. Ընդգծե՛ք վաղակատար անցյալ 2 ժամանակաձև.
ա. չես գտնելու, գտել էինք, չէիր գտել, չէի գտնի
բ. ուշացել էիք, ուշացած էինք, չէիր ուշացել, ուշացել եմ
7. Ընդգծե՛ք ապառնի (ապակատար ներկա) 2 ժամանակաձև.
ա. ապշելու եմ, չես ապշի, չեք ապշելու, կապշեք
բ. չենք մնալու, պիտի մնանք, մնալու եք, մնացել ես
8. Ընդգծե՛ք ապակատար անցյալ 3 ժամանակաձև.
ա. կրելու էի, կկրեր, չես կրի, չէի կրելու, կրելու էր, կրում էի
բ. լվալու էի, լվայինք, չէի լվա, լվալու էին, չէի լվալու, չլվար

Դաս 30.  (16.05 – 20.05)

1.Որ դեպքում է մարմինը՝ ա. խորասուզվում հեղուկում; բ. լողում նրա ներսում, 

գ. լողում նրա մակերևույթին: 
Եթե արքիմեդյան ուժը փոքր է ծանրության ուժից (FԱ<Fծ), ապա մարմինը կսկսի իջնել հեղուկով լցված անոթի հատակը, այսինքն՝ կխորասուզվի: Եթե մարմնի խտությունը փոքր է հեղուկի խտությունից, մասամբ սուզված վիճակում լողում է հեղուկի մակերևույթին։ Եթե մարմնի խտությունը հավասար է հեղուկի խտությանը , մարմինը լողում է հեղուկի ներսում։

2. Ինչո՞ւ մետաղադրամը խորասուզվում է ջրում, սակայն լողում է սնդիկի մակերևույթին?
Սնդիկի խտությունը ավելի մեծ է:

3.Ի՞նչ տեղի կունենա, եթե 950 կգ/մ3 խտությամբ մարմինը գցենք՝

ա/ կերոսինի մեջ – սուզվում է, բ/ ջրի մեջ – կլողա հեղուկի մակերևույթին

4. Օգտվելով խտության աղյուսակից՝ որոշեք, թե որ մետաղներից պատրաստված հոծ առարկաները կխորասուզվեն սնդիկի մեջ, և որո՞նք կլողան նրա մակերևույթին: 13.5
ոսկին կսուզվի/ 19.3 գ/սմ3 / , արծաթը կլողա 10.5 /գ/սմ3 /

5. Նկարում պատկերված են միևնույն մարմնի դիրքերը՝ երկու տարբեր հեղուկներում: Ո՞ր հեղուկի խտությունն է ավելի մեծ:

6.Ի՞նչ հերթականությամբ կդասավորվեն անոթում իրար չխառնվող երեք հեղուկները՝ ջուրը, կերոսինը սնդիկը: Պատկերեք և բացատրեք այն:
Ներքևում սնդիկ,հետո ջուր, հետո կերոսին

7.Ինչպես է ձուկը կարողանում լողալ տարբեր խորություններում:
Նրանք փոխում են մարմնի ծավալը լողափամփուշտի օգնությամբ,խորություններում լողափամփուշտը սեղմվում է և ձկան մարմնի ծավալը փոքրանում է:

8. Ինչու են սատկած ձկները բարձրանում ջրի երես:
Նրանց մարմինը արդեն թուլացած է և լողափամփուշտը փքված է:

9. Ինչու մարդն ավելի հեշտ է լողում ծովի ջրում, քան քաղցրահամ ջրում:
Որովհետև աղի ջրի խտ.-ը ավելի մեծ է մարմնի խտ.-ից:

Մայիսի 10-13

  1. Առավելագույնը քանի՞ էլեկտրոնի կարող է <<տեղ տրամադրվել >> ատոմի չորրորդ էներգիական մակարդակը:32
  2. Հետևյալ մեծություններից որի՞ հետ է համընկնում հիմնական վիճակում գտնվող քիմիական տարրի ատոմի էներգիական մակարդակների թիվը. ա) կարգաթվին բ)խմբի համարին
    գ)պարբերության համարին
    դ)հարաբերական ատոմային զանգվածին
  3. Հաստատե’ք կամ ժխտե’ք պարբերական համակարգի 31 զանգվածային թվով 15-րդ տարրի վերաբերյալ հետևյալ պնդումները:
  • քիմիական նշանն է P
  • ատոմի միջուկի լիցքն է:+15
  • միջուկում նեյտրոնների թիվն է:15
  • միջուկում պրոտոնների թիվն է:15
  • արտաքին էներգիական մակարդակում էլեկտրոնների թիվն է
  • օժտված է մետաղական հատկություններով:

4.Հետևյալ պնդումներից ո՞րն է ճիշտ. 1.ատոմի էլեկտրոնային թաղանթն առաջացնում են ատոմում առկա բոլոր էլեկտրոնները : 2. միջուկում առավել մոտ գտնվող էլեկտրոնային շերտն անվանվում է արտաքին ա)երկու պնդումներն էլ ճիշտ են բ)երկու պնդումներն էլ սխալ են գ)ճիշտ է միայն առաջինը դ)ճիշտ է միայն երկրորդը

Մայիսի 2֊8

Վարան


 Հայտնի է վարանների 1 սեռ, 24 տեսակ՝ տարածված  Աֆրիկայում  (Մադագասկարում  չկան), Հարավային Ասիայում, Ավստրալիայում, Մալայան կղզեխմբիում։ Մարմինը բարեկազմ է, 0, 2-ից մինչև 4 մետր երկարությամբ, ծածկված կլոր կամ օվալաձև թեփուկներով։ Ոտքերը լավ են զարգացած, պոչը երկար է, շարժուն։ Վազում են արագ։ Վարում են հիմնականում ցամաքային, մանր տեսակները՝ երբեմն նաև ծառաբնակ կենսաձև։ Շատ տեսակներ ապրում են գետերի և այլ քաղցրահամ ջրամբարների շրջակայքում, լավ լողում և սուզվում են։ Գիշատիչ են, սնվում են մողեսներով, օձերով, մանր անողնաշարավորներով, թռչուններով, միջատներով, ջրամերձ տեսակները՝ գորտերով, ձկներով, փափկամորթներով և այլն։ Միջին Ասիայում, հանդիպում է անապատային կամ մոխրագույն վարանը, այս տարածքի ամենախոշոր մողեսը, երկարությունը՝ մինչև 1, 5 մետր, քաշը՝ 3, 5 կիլոգրամ։ Ապրում է սովորաբար այլ կենդանիների գետնափոր բներում, երբեմն ինքն է բուն փորում։ էգը դնում է 10—20 ձու և թաղում ավազի մեջ։ Խաղաղ օվկիանոսի Կոմոդո և երեք շրջակա կղզիներում հանդիպում է հսկա կամ կոմոդյան վարանը, ժամանակակից ամենա խոշոր մողեսը (մարմնի երկարությունը՝ մինչև 3, 7 մետր, քաշը՝ մինչև 100 կիլոգրամ)։ Սնվում է թռչուններով, վայրի խոզերով, այծյամներով, կապիկներով և այլն։
Վարանների մաշկն օգտագործվում է տարբեր արտադրանքներ պատրաստելու համար, միսը որոշ երկրներում օգտագործվում է սննդի մեջ։

Թափոնների վերամշակման հիմնախնդիրներ

Տարբեր երկրներում և տարածաշրջաններում թափոնների հավաքման մեթոդները խիստ տարբերվում են։ Թափոնների հավաքման ծառայությունները հաճախ իրականացվում են համայնքային ենթակայության կամ մասնավոր կազմակերպությունների կողմից : Առօրյա կյանքում կան թափոններ , որոնք շատ տարածված են՝ սնդիկ պարունակող ջերմաչափերն ու լամպերն են: Նրանք երբեք չպետք է հայտնվեն աղբավայրում: «Հեղուկ» մետաղը չափազանց թունավոր է , նույնիսկ ամենափոքր չափաբաժիններով, կարող է մեծ վնաս հասցնել առողջությանը՝ ընդհուպ մինչև մահ։ Վերամշակումն իրականացվում է մասնագիտացված կազմակերպությունների կողմից։
Մարտկոցներ(թարգմանված)

Ցանկացած, նույնիսկ հսկայական արդյունաբերական մարտկոցներում, նույնիսկ փոքր ժամերում կան ծանր մետաղներ՝ կապար, կադմիում և սնդիկ, որոնք մտնում են հողի և ջրի մեջ՝ թունավորելով դրանք։ Օրինակ, ամենահայտնի, ինչպես կոչվում է, մատի տիպի մարտկոցը ունակ է փչացնել 20 քմ հող կամ թունավորել 400 լիտր ջուր ծանր մետաղներով՝ կապար, կադմիում և սնդիկ։ Միաժամանակ երկրագնդի բնակիչները տարեկան աղբարկղ են նետում 450 տոննա մարտկոց։ Ինչպե՞ս են դրանք մշակվում – մետաղական տարրերի տեսակավորում, մաքրում, ջարդում, տարանջատում։ Ստացված խառնուրդից հանվում են մանգանը, ցինկը և գրաֆիտը։ Մեկ խմբաքանակի մշակումը տևում է մոտ չորս օր։ Բնապահպաններն ու ակտիվիստները պարբերաբար արշավներ են անցկացնում օգտագործված մարտկոցները հավաքելու համար։

Ժամկետանց դեղեր

Ժամկետանց հակաբիոտիկները, երբ ներթափանցում են հողի մեջ , «ակտիվացնում» են հարուցիչներին։ Նրանց նկատմամբ արագորեն իմունիտետ են զարգացնում։ Եվ հետո մի զարմացեք, որ բժշկի նշանակած ուժեղ դեղամիջոցները չեն գործում։