2021 թվականը վերջանում է և սկսում է ժամանակը գրել հաշվետվություններ , ես կսկսեմ հայոց լեզվի և գրականության ամփոփումից:
Այս տարի մենք հայոց լեզվից անցել ենք չորս խոսքի մասեր :
Գրականությունից կարդացել ենք Ֆյոդոր Դոստոևսկի,Նիկոլայ Լեսկով,Իտալո Կալվինո և այլ գրողների պատմվածքները,վեպերը, նաև սովորել ենք բազմազան անգիրներ:
Գրականություն
Հայոց լեզու
Դասավանդող

Իսկ հիմա ես կասեմ , թե մենք ինչ ենք անցել այս տարի հանրահաշվից և երկրաչափությունից:Հանրահաշվից անցել ենք օրինակ Թվային արտահայտություններ,​ Տառային արտահայտություններ,Միանդամի և բազմանդամի արտադրյալը և այլն :Ես մեծ սիրով եմ աշխատել այս տարի :

Եկավ երկրաչափության ժամանակը:Մենք այս տարի շատ հավես ենք անցկացրել երկրաչափության դասերը և իհարկե անցել ենք շատ նորանոր թեմաներ , օրինակ՝  անցել ենք բոլոր հայտանիշերը, անցել ենք​ Եռանկյան միջնագծերը, կիսորդները և բարձրությունները,Հավասարասրուն եռանկյուններ և այլն :
Հանրահաշիվ
Երկրաչափություն
Դասավանդողի երկրաչափության բաժին
Դասավանդողի հանրահշվի բաժին
Աշխարագրություն

Այս կիսամյակ մենք շատ հետաքրիր դասեր ենք արել ,օրինակ ունեցել ենք դասեր բնակչության աճի,բնական ռեսուրսնեի,միգրացիայի և այլնի մասին:
Դասավանդողի
Աշխորագրություն

Ֆիզիկայի ժամերին մենք շատ փորձեր ենք արել :Եվ այս ուսումնական շրջանում սովորել ենք շատ նոր բաներ , օրինակ ի՞նչ է ուժը :
Ֆիզիկա
Դասավանդող

Քիմիա
Քիմիայի դասերին մենք նույնպես փորձեր ենք արել,խառնել ենք նյութերը ,սովորել ենք իրերի օգտագործման ձևերը ,ծանոթացել ենք շատ քիմիական նյութերին:
Քիմիա
Դասավանդող

Պատմություն
Պատմության դասերին մենք իհարկե պատմել ենք ,իսկ պատմել ենք այս թեմաների շուրջ, օրինակ Կարոլինգյան կայսրության,​ Վարդանանց պատերազմ,Պայքար Հռոմեական կայսրության ժառանգության համար և այլն :
Պատմություն
Դասավանդող

—
Отправлено из Mail.ru для Androidвторник, 28 декабря 2021г., 02:23 +08:00 от Մկրտիչ Համբարձումյան h.mkrtich@mskh.am:

2021 թվականը վերջանում է և սկսում է ժամանակը գրել հաշվետվություններ և ես կսկսեմ հայոց լեզվի և գրականության ամփոփումից:
Այս տարի մենք հայոց լեզվից անցել ենք չորս խոսքի մասեր :Գրականությունից մենք կարդացել ենք Ֆյոդոր Դոստոևսկի,Նիկոլայ Լեսկով,Իտալո Կալվինո և այլն գրաղների պատմվածքները,վեպերը նաև սովորել ենք բազմազան անգիրներ:
Գրականություն
Հայոց լեզու
Դասավանդող

Իսկ հիմա ես կասեմ թե մենք ինչ ենք անցել այս տարի հանրահաշվից և երկրաչափությունից:Մենք այս նարի հանրահաշվից անցելենք օրինակ Թվային արտահայտություններ, Տառային արտահայտություններ,Միանդամի և բազմանդամի արտադրյալը և այլն :Ես մեծ սիրով եմ աշխատել այս տարիհանրահաշվից:

Եկավ երկրաչափության ժամանակը:Մենք այս տարի շատ հավես ենք անցկացրել երկրաչափության դասերը և իհարկե անցել ենք շատ նորանոր թեմաներ օրինակ մենք անցել ենք բոլոր հայտանիշերը, անցել ենք  Եռանկյան միջնագծերը, կիսորդները և բարձրությունները,Հավասարասրուն եռանկյուններ և այլն :
Հանրահաշիվ
Երկրաչափություն
Դասավանդողի երկրաչափության բաժին
Դասավանդողի հանրահշվի բաժին
Աշխարագրություն

Այս կիսամիյակ մենք շատ հետաքրիր դասեր ենք արել օրինակ բնակչության աճը,բնական ռեսուրսներ,միգրացիա և այլն:
Դասավանդողի
Աշխորագրություն

Ֆիզիկաի ժամերին մենք շատ փորզեր էնք արել :Եվ այս ուսումնական շրջանում սովորել ենք շատ նոր բաներ օրինակ ինչ է ուժ ,ուժը դա երբ ինչոր մարմնի վրա գործադրում են ուժ և մարմինը մեկ մեկ կարող է ձևափոխվել այտ իրի նկատմաբ:
Ֆիզիկա
Դասավանդող

Քիմիա
Քիմիայի դասիրեին մենք նույնպես փոձեր ենք արել,Խառնել ենք նյութերը սովորել ենք իրերի օգտագործման ձևերը :
Քիմիա
Դասավանդող

Պատմություն
Պատմության դասերին մենք իհարկե պատմել ենք ,իսկ պատմել ենք այս թեմաների շուրջ օրինակ Կարոլինգյան կայսրության, Վարդանանց պատերազմ,Պայքար Հռոմեական կայսրության ժառանգության համար և այլն :
Պատմություն
Դասավանդող

1.Գրել մերկասերմ բույսերի արտաքին կառուծվաքը
Մերկասերմերի շատ մասը դա ծառերն են :
2.Գրել մերկասերմ բույսերի բազմացումը
երբ արականը իր փոշին է թողնում նա իջոնում է իգականի վրա և ուղի մի տարվա ընթացքում նա բազմանում է:

3.Ներկայացնել ծաղկաոր բույսերի կրկնակի բեղմնաորումը
Կրկնակի բեղմնավորում, ծածկասերմ բույսերի սեռական պրոցես, բեղմնավորվում են ձվաբջիջը և սաղմնային պարկի երկրորդային կորիզը։
4.Ինչ է իրենից ներկայացնում ինքնափոշոտումը
Ինքնափոշոտումը կատարվում է երկսեռանի ծաղիկների մոտ
5.Ինչ է իրենից ներկացնում խաչաձև փոշոտումը
խաչաձև փոշոտումը երբ ավելի շատ միջատների և քամու օգնությունը:

Առաջադրանքներ

1) Բարձացրեք քառակուսի.
(a-b)²=a²-2ab+b²
(x-4)²=x²-8x-16
(1-m)²=1-2m+m²
(6-p)2=36-12p+p²

(2a-3)²=4a²-12a+9

(a-b²)²=a²-2ab²+b⁴

(x³-y)²=x⁶-2x³y+y²

(m³–n²)²=m⁶-2m²n²+n⁶

(a3-2b)²=a6-4a³b+4b²

2) Օգտագործելով տարբերության քառակուսու բանաձևը՝ հաշվեք.

ա) 49²=(50-1)²=50²-2*50*1+1²=2500-100+1=2401

բ) 89²=(90-1)²=90²-2*90*1+1²=8100-180+1=7921

գ) 199²=(200-1)²=200²-2*200*1+1²=40000-400+1=39601

դ) 198²=39204

3) Բազմանդամը ներկայացրեք տարբերության քառակուսու տեսքով.

ա) a²-2ab+b²=(a-b)²

բ) 4x²-4xy+y²=(2x-y)²

գ) 9m²-6m+1=(3m-1)²

դ) 25-30c+9c²=(5-3c)²

Ստուգե՛ք ինքներդ ձեզ
1. Ո՞ր արտահայտությունն է բնորոշ քիմիական տարր հասկացությանը.

1) տարբեր ատոմների համախումբ է
2) տարբեր կառուցվածքային մասնիկների համախումբ է
3) ցանկացած զանգվածով մասնիկների համախումբ է
4) որոշակի տեսակի ատոմների համախումբ է

2. Կալցիումի օքսիդը կազմված է կալցիում եւ թթվածին տարրերի ատոմներից: Ի՞նչ նյութ է այն.1) պարզ նյութ2) միատարր միացություն 3) բարդ նյութ4) նյութերի խառնուրդ

3. Ո՞ր շարքի զույգ նյութերն են ոչ մետաղական.1) ծծումբը եւ սնդիկը2) բրոմը եւ նատրիումը 3) ծծումբ ը եւ բրոմը4) ածխածինը եւ ցինկը

4.Ինչու՞ է օզոնը (O3) դասվում պարզ նյութերի շարքին, որովհետեւ. 1) առաջանում է ամպրոպների ժամանակ2) առաջանում է մեկ տարրի ատոմներից3) առաջանում է տարբեր տարրերի ատոմներից 4) գազ է

5.Թվարկվածներից ո՞րը քիմիական երեւույթ չէ. 1) լուցկու այրվելը2) կաթի թթվելը3) օդի հեղուկանալը4) դինամիտի պայթելը
6.Արծաթե սկահակ բառակապակցության մեջ ո՞րն է նյութը, եւ ո՞րը՝ մարմինը.1) արծաթը մարմին է, սկահակը՝ նյութ2) եւ՛ արծաթը, եւ՛ սկահակը նյութեր են3) եւ՛ արծաթը, եւ՛ սկահակը մարմիններ են 4) արծաթը նյութ է, սկահակը՝ մարմին

7. Ո՞ր պինդ նյութի մոլեկուլն է երկատոմ. 1) յոդ2) նատրիումի նիտրատ 3) ֆոսֆոր4) երկաթ
8. Ստորեւ տրված նյութերի ո՞ր հավաքածուն է կազմված միայն բարդ նյութերից.1) ծծումբ , ապակի2) ֆոսֆոր ,աղ3) օզոն ,թթվածին4) կավիճ , սպիրտ
9.Թվարկվածներից ո՞րն է պարզ նյութ.1) ածխածին2) շմոլ գազ3) աղաթթու4) ածխաթթու գազ
10. Նշված երեւույթներից ո՞րն է ֆիզիկական. 1) բաժակի կոտրվելը2) տաքացնելիս պղնձի սեւանալը
11. Կավճի եւ կերակրի աղի խառնուրդը կարելի է բաժանել. 1) մագնիսով2) շիկացնելով3) ջրով մշակելով4) ջրով մշակելով, ապա ֆիլտրելով
12. Թվարկված պնդումներից որո՞ւմ թթվածինը չի հիշատակվում որպես պարզ 1) անգույն գազ է2) օքսիդների մոլեկուլների բաղադրամաս է3) օդի բաղադրամաս է4) նպաստում է այրմանը 
13. H քիմիական նշանը ցույց է տալիս.1) ջրածնի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը2) ջրածնի մեկ ատոմը3) ջրածնի մոլային զանգվածը 4) ջրածնի մեկ մոլեկուլը
14. Մեկ գրամ թորած ջուրը գոլորշիանալիս փոխվում է.1) ծավալը2) մոլեկուլի բաղադրությունը 3) զանգվածը4) նյութաքանակը
15. Ինչո՞վ են թթվածնի ու ջրածնի մոլեկուլները միմյանց նման. 1) զանգվածով2) որակական կազմով3) հալման ջերմաստիճանով4) ատոմների թվով
16. Ատոմ հունարենից թարգմանաբար նշանակում է. 1) բաժանելի2) անբաժանելի3) զանգված4) անփոխարինելի
17.Ո՞ր նյութի համար կարելի է գրել որոշակի բանաձեւ.1) թեյի թուրմ 2) օդ3) թթվածին4) մածուն արտահայտություն.
18. Նույն որակական բաղադրությունն ունեն հետեւյալ նյութերը.1) ածխածնի(CO2) եւ սիլիցիումի(SiO2) օքսիդներ2) ջուր (H2O) եւ ջրածնի պերօքսիդ (H2O2)3) երկաթի (FeSO4) եւ պղնձի սուլֆիդներ (CuSO4)4) կալցիումի (CaCO3) եւ մագնեզիումի կարբոնատներ (MgCO3)
19. Ո՞ր պնդումներն են ճիշտ խառնուրդների վերաբերյալ.ա) չունեն հաստատուն քանակական բաղադրություն, բ) միշտ անգույն են, գ) բաղադրամասերը կարելի է բաժանել ֆիզիկական եղանակներով, դ) կարող են գտնվել տարբեր ագրեգատայինվիճակներում, ե) ունեն հաստատուն քանակական բաղադրություն.1) ա, գ, դ2) ա, բ, գ 3) գ, դ, ե 4) բ, դ, ե
20. Ի՞նչ փոփոխության են ենթարկվում մոլեկուլները ֆիզիկական երեւույթների ընթացքում.1) պահպանվում են2) քայքայվում են 3) կիսվում են4) միանում են
21. Ինչպե՞ս են փոխվում ատոմների զանգվածները քիմիական փոխարկումների ընթացքում.1) մեծանում են2) մնում են անփոփոխ3) փոքրանում են4) կրկնապատկվում են
22. Ո՞ր պնդումն է վերաբերում 1. պարզ նյութին, 2. բարդ նյութին.ա)բարդ նյութ է ջուրը կազմված է ջրածնի եւ թթվածնի ատոմներից,բ)պարզ նյութ է մեխը պատրաստված է երկաթից,գ)բարդ նյութ է ածխաթթու գազը կազմված է ածխածնի եւ թթվածնի ատոմներից, դ)պարզ է մատիտի գրաֆիտը կազմված է ածխածնի ատոմներից,ե)բարդ է շաքարը կազմված է ածխածնի, թթվածնի եւ ջրածնի ատոմներից:

2

23.Կազմի՛ր քիմիական բանաձևերըՈ՞ր պնդումն է վերաբերում

1. պարզ նյութին, 2. բարդ նյութին.ա)բարդ նյութ է ջուրը կազմված է ջրածնի եւ թթվածնի ատոմներից,բ)պարզ նյութ է մեխը պատրաստված է երկաթից,գ)բարդ նյութ է ածխաթթու գազը կազմված է ածխածնի եւ թթվածնի ատոմներից, դ)պարզ է մատիտի գրաֆիտը կազմված է ածխածնի ատոմներից,ե)բարդ է շաքարը կազմված է ածխածնի, թթվածնի եւ ջրածնի ատոմներից:

1. Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները և որոշե՛լ դրանց
դեմքը, թիվը, հոլովը։
Ես եմ, դու ես, ես ու դու
Գիշերում այս դյութական,
Մենք մենակ ենք – ես ու դու.
Ես էլ դու եմ. ես չըկամ…
Կապույտ երկնքի ոսկեղե՛ն աստղեր,
Ձեր հեռվից դուք միշտ տեսնում եք նրան.
Ասացե՛ք, արդյոք նա էլ թախծո՞ւմ էր,
Արդյոք տրտո՞ւմ էր նա էլ ինձ նըման։
Խորհրդագետնե՛ր, դուք տեսնում եք միշտ.
Արդյոք մենա՞կ էր նա էլ ինձ նըման,
Թե՛ ընկեր գտած ժպտում էր անվիշտ
Եվ փայփայում էր և սիրում նրան։
Խորհրդագետնե՛ր, դուք ժպտում եք լուռ,
Դուք լուռ ժպտում եք իմ ցավի վրա.
-Նա, քեզ մոռացած, վաղուց ամենուր
Ծաղրում է քո խենթ խոսքերը հիմա…
2. Գտնե՛լ, թե որ հատվածներում նշված հոլովով անձնական
դերանուններ կան։
Ուղղական
1.Կյանքիս բերքն ու բարին ես ցրեցի լրիվ
Հողի նման բարի, հողի նման….
2. Իմ սերունդն ամբողջ եղյամի մեջ է.
Նշանակում է ցրտեր են եղել….
3. Ես լուռ կարդում եմ գիրը քարերի
Եվ քարանում եմ քարե բառերից….
Սեռական
1.Թափառում ենք փողոցներում՝
Ես քո սիրով, դու՝ ուրիշի
2. Արշալույսից մինչ երեկո ես լսեցի քամուն.
Նա ուռենու շրշյուն բերեց իմ հեռավոր ձորից:

3. Ես չեմ ուզում աշխարհից բազում գանձեր ու երազ,
Միայն երգն այս սիրավետ ու իմ սիրտը հասկանաս…
Տրական
1.Ինձ փոխանցեցին ծիծաղի մի լաթ,
Որ տխրությունից իմ հոգին սրբեմ ։
2. Գնացքը սողաց մթին ձորից,
Ինձ էլ վերցրեց, ճչաց, գնաց…
3. Կնայի քեզ երկնքից մի գունատ լուսին,
Կիջնի ահա երեկոն, գիշեր կլինի…
 3. Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները, որոշե՛լ թիվը և
հոլովը (չհոլովվող դերանունների դեպքում նշել չթեքվող լինելը)։
Գագիկ թագավորի ծառաները պալատի առաջ մի օձ են տեսնում, որը անհանգիստ գետնին էր քսում եղջյուրները։ Թագավորը կարգադրում է կտրել օձի եղջյուրները։ Դրանից հետո օձը հանգստանում է և գոհ հեռանում։ Ժամանակ անց նա նորից երևում է պալատի մոտ և բերանից մի կորիզ գցելով՝ անհայտանում է։ Գագիկի հրամանով կորիզը տնկում են և հետևում նրան։ Ամռանը այդ կորիզից մի հսկայական կլոր պտուղ է աճում։ Փորձելու համար մի կտոր տալիս են ուտելու մերձիմահ ծերուկի։ Սա անմիջապես կազդուրվում է ու երիտասարդանում։ Գագիկն իր պալատականների հետ վայելում է պտուղի մնացած մասը և նույնպես կազդուրվում ու երիտասարդանում։ Դրանից հետո այդ պտուղի անունը դնում են չմեռուկ, որը, բերանից բերան անցնելով, դառնում է ձմերուկ։ Արամ Ղանալանյանի «Ավադապատում» գրքից ( Սա ժողովրդական ստուգաբանություն է. Հրաչյա Աճառյանն իր «Հայերեն արմատական բառարանում»
ձմերուկ բառը համարում է ձմեռն բառից կազմված (որպես զովացնող)։
 4. Գտնե՛լ փոխադարձ դերանունները։
Կախարդական մի շղթա կա երկնքում՝
Աներևույթ, որպես ցավը խոր հոգու,
Իջնում է նա հուշիկ, որպես իրիկուն՝
Օղակելով լույս աստղեցը մեկմեկու։
Մեղմ գիշերի գեղագանգուր երազում
Այն աստղերը, որպես մոմեր սրբազան,
Առկայծում են կարոտագին երազուն՝
Հավերժաբար իրար կապված և բաժան։
Ես ու դու էլ շղթայված ենք իրարու,
Կարոտավառ երազում ենք միշտ իրար,
Միշտ իրար հետ, բայց միշտ բաժան ու հեռու
Աստղերի պես և՛ հարազատ, և՛ օտար…

5. Դո՛ւրս գրել դերանունները և խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։ Հոլով, թիվ կամ դեմք ունեցող դերանունների դեպքում նշե՛լ դրանք։
Մկան թագավորը հրաման է տալիս, կանչում իր մոտ չղջիկին և ասում. «Ա՛յ
անպիտան, դու մուկ ես, ո՞ւր ես թաքնվում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց
է անում թևերը և ասում. «Ես ինչի՞ պիտի տուրք տամ քեզ, չե՞ս տեսնում սրանք.
Ես թռչուն եմ, ես որտեղի՞ մուկն եմ»։ Մկան թագավորը գրում է թռչունների
թագավորին, թե այս տեսակ մի թռչուն կա. ինչի՞ դու նրանից տուրք չես վերցնում։
Թռչունների թագավորը սա որ լսում է, կանչում է չղջիկին, ասում. «Թե որ թռչուն
ես, մեր օրենքը ինչի՞ ես խախտում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց է անում
բերանը, ցույց տալիս ատամները և ասում. «Ես մուկ եմ, թռչունը բա ատամներ
կունենա՞»։ Թռչունների թագավորը մնում է շվարած, գլուխը կորցրած։ Այսպես
չղջիկը, երկուսին էլ խաբելով, մինչև հիմա էլ իր համար հանգիստ ապրում է
առանց տուրք տալու։
Արամ Ղանալանյանի «Ավանդապատում» գրքից

Անձնական
իր-սեռ,3 դեմք,եզակի
դու-ուղղ.2 դեմք եզակի
ես-ուղղ.1 դեմք եզակի
քեզ-տր.2 դեմք եզակի
մեր-սեռ.1 դեմք հոգնակի

Ցուցական
սրանք-հոգնակի
այս-1 եզակի
սա-եզակի
այսպես-3 ,եզակի

 6. Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Իրար, այսչափ, նրանք, ոմն, ուրիշ, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի,
ամեն ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք,
ամենքը, մեկմեկու:
7. Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Ոմն, այսչափ, ինչ-որ, դրա, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի, ամեն
ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք, մյուս,
ամենքը, միևնույն:
 8. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են ցուցական:
1. ողջ, ամբողջ, միևնույն, ամենայն
2. համայն, սույն, միևնույն, ինչ
3. այսպես, այդպես այնպես, որքան
4. սա, դա, նույնտեղ, այնչափ
 9. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են որոշյալ:
1. միմյանց, յուրաքանչյուր, ինչ, երբ
2. ամեն ինչ, համայն, ամեն մի, ողջ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

10. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են հարաբերական:
1. ով, ինչ, երբ, սույն
2. ողջ, քանի, ինչու, որ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

Գործնական աշխատանք

1. Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները և որոշե՛լ դրանց
դեմքը, թիվը, հոլովը։
Ես եմ, դու ես, ես ու դու
Գիշերում այս դյութական,
Մենք մենակ ենք – ես ու դու.
Ես էլ դու եմ. ես չըկամ…
Կապույտ երկնքի ոսկեղե՛ն աստղեր,
Ձեր հեռվից դուք միշտ տեսնում եք նրան.
Ասացե՛ք, արդյոք նա էլ թախծո՞ւմ էր,
Արդյոք տրտո՞ւմ էր նա էլ ինձ նըման։
Խորհրդագետնե՛ր, դուք տեսնում եք միշտ.
Արդյոք մենա՞կ էր նա էլ ինձ նըման,
Թե՛ ընկեր գտած ժպտում էր անվիշտ
Եվ փայփայում էր և սիրում նրան։
Խորհրդագետնե՛ր, դուք ժպտում եք լուռ,
Դուք լուռ ժպտում եք իմ ցավի վրա.
-Նա, քեզ մոռացած, վաղուց ամենուր
Ծաղրում է քո խենթ խոսքերը հիմա…
2. Գտնե՛լ, թե որ հատվածներում նշված հոլովով անձնական
դերանուններ կան։
Ուղղական
1.Կյանքիս բերքն ու բարին ես ցրեցի լրիվ
Հողի նման բարի, հողի նման….
2. Իմ սերունդն ամբողջ եղյամի մեջ է.
Նշանակում է ցրտեր են եղել….
3. Ես լուռ կարդում եմ գիրը քարերի
Եվ քարանում եմ քարե բառերից….
Սեռական
1.Թափառում ենք փողոցներում՝
Ես քո սիրով, դու՝ ուրիշի
2. Արշալույսից մինչ երեկո ես լսեցի քամուն.
Նա ուռենու շրշյուն բերեց իմ հեռավոր ձորից:

3. Ես չեմ ուզում աշխարհից բազում գանձեր ու երազ,
Միայն երգն այս սիրավետ ու իմ սիրտը հասկանաս…
Տրական
1.Ինձ փոխանցեցին ծիծաղի մի լաթ,
Որ տխրությունից իմ հոգին սրբեմ ։
2. Գնացքը սողաց մթին ձորից,
Ինձ էլ վերցրեց, ճչաց, գնաց…
3. Կնայի քեզ երկնքից մի գունատ լուսին,
Կիջնի ահա երեկոն, գիշեր կլինի…
 3. Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները, որոշե՛լ թիվը և
հոլովը (չհոլովվող դերանունների դեպքում նշել չթեքվող լինելը)։
Գագիկ թագավորի ծառաները պալատի առաջ մի օձ են տեսնում, որը անհանգիստ գետնին էր քսում եղջյուրները։ Թագավորը կարգադրում է կտրել օձի եղջյուրները։ Դրանից հետո օձը հանգստանում է և գոհ հեռանում։ Ժամանակ անց նա նորից երևում է պալատի մոտ և բերանից մի կորիզ գցելով՝ անհայտանում է։ Գագիկի հրամանով կորիզը տնկում են և հետևում նրան։ Ամռանը այդ կորիզից մի հսկայական կլոր պտուղ է աճում։ Փորձելու համար մի կտոր տալիս են ուտելու մերձիմահ ծերուկի։ Սա անմիջապես կազդուրվում է ու երիտասարդանում։ Գագիկն իր պալատականների հետ վայելում է պտուղի մնացած մասը և նույնպես կազդուրվում ու երիտասարդանում։ Դրանից հետո այդ պտուղի անունը դնում են չմեռուկ, որը, բերանից բերան անցնելով, դառնում է ձմերուկ։ Արամ Ղանալանյանի «Ավադապատում» գրքից ( Սա ժողովրդական ստուգաբանություն է. Հրաչյա Աճառյանն իր «Հայերեն արմատական բառարանում»
ձմերուկ բառը համարում է ձմեռն բառից կազմված (որպես զովացնող)։
 4. Գտնե՛լ փոխադարձ դերանունները։
Կախարդական մի շղթա կա երկնքում՝
Աներևույթ, որպես ցավը խոր հոգու,
Իջնում է նա հուշիկ, որպես իրիկուն՝
Օղակելով լույս աստղեցը մեկմեկու։
Մեղմ գիշերի գեղագանգուր երազում
Այն աստղերը, որպես մոմեր սրբազան,
Առկայծում են կարոտագին երազուն՝
Հավերժաբար իրար կապված և բաժան։
Ես ու դու էլ շղթայված ենք իրարու,
Կարոտավառ երազում ենք միշտ իրար,
Միշտ իրար հետ, բայց միշտ բաժան ու հեռու
Աստղերի պես և՛ հարազատ, և՛ օտար…

5. Դո՛ւրս գրել դերանունները և խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։ Հոլով, թիվ կամ դեմք ունեցող դերանունների դեպքում նշե՛լ դրանք։
Մկան թագավորը հրաման է տալիս, կանչում իր մոտ չղջիկին և ասում. «Ա՛յ
անպիտան, դու մուկ ես, ո՞ւր ես թաքնվում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց
է անում թևերը և ասում. «Ես ինչի՞ պիտի տուրք տամ քեզ, չե՞ս տեսնում սրանք.
Ես թռչուն եմ, ես որտեղի՞ մուկն եմ»։ Մկան թագավորը գրում է թռչունների
թագավորին, թե այս տեսակ մի թռչուն կա. ինչի՞ դու նրանից տուրք չես վերցնում։
Թռչունների թագավորը սա որ լսում է, կանչում է չղջիկին, ասում. «Թե որ թռչուն
ես, մեր օրենքը ինչի՞ ես խախտում, ինչի՞ տուրք չես տալիս»։ Չղջիկը բաց է անում
բերանը, ցույց տալիս ատամները և ասում. «Ես մուկ եմ, թռչունը բա ատամներ
կունենա՞»։ Թռչունների թագավորը մնում է շվարած, գլուխը կորցրած։ Այսպես
չղջիկը, երկուսին էլ խաբելով, մինչև հիմա էլ իր համար հանգիստ ապրում է
առանց տուրք տալու։
Արամ Ղանալանյանի «Ավանդապատում» գրքից

Անձնական
իր-սեռ,3 դեմք,եզակի
դու-ուղղ.2 դեմք եզակի
ես-ուղղ.1 դեմք եզակի
քեզ-տր.2 դեմք եզակի
մեր-սեռ.1 դեմք հոգնակի

Ցուցական
սրանք-հոգնակի
այս-1 եզակի
սա-եզակի
այսպես-3 ,եզակի

 6. Դո՛ւրս գրել անձնական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Իրար, այսչափ, նրանք, ոմն, ուրիշ, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի,
ամեն ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք,
ամենքը, մեկմեկու:
7. Դո՛ւրս գրել ցուցական դերանունները. կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով այդ դերանունները։
Ոմն, այսչափ, ինչ-որ, դրա, մենք, յուրաքանչյուրը, ինքը, նույնպիսի, ամեն
ինչ, ողջ, իրենք, ոչինչ, դա, ամբողջ, սա, միմյանց, ոչ մեկը, ոչ ոք, դուք, մյուս,
ամենքը, միևնույն:
 8. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են ցուցական:
1. ողջ, ամբողջ, միևնույն, ամենայն
2. համայն, սույն, միևնույն, ինչ
3. այսպես, այդպես այնպես, որքան
4. սա, դա, նույնտեղ, այնչափ
 9. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են որոշյալ:
1. միմյանց, յուրաքանչյուր, ինչ, երբ
2. ամեն ինչ, համայն, ամեն մի, ողջ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

10. Ո՞ր շարքի բոլոր դերանուններ են հարաբերական:
1. ով, ինչ, երբ, սույն
2. ողջ, քանի, ինչու, որ
3. որտեղ, քանի, ինչպես, ինչու
4. իրար, որերորդ, քանիսը, այլ

1) Բարձրացրեք քառակուսի.
1. (m+n)²=m²+2*m*n+b²

2. (2+a)²=4+4a+a²

3. (x+5)²=x²+10x+25

4. (5z+t)²=25z²+10zt+t²

5. (3x+2y)²=9x²+12xy+4y²

6. (a²+b)²=a⁴+2*a²*b+b²

7. (c³+1)²=c⁶+2*c³+1

2)  Հաշվեք՝ կիրառելով գումարի քառակուսու բանաձևը.

ա) 41²
41²=(40+1)²=40²+2*40*1+1²=1600+80+1=1681     
բ)  91²
91²=(90+1)²=90²+2*90*1+1²=8100+180+1=8281

գ) 201²
201²=(200+1)²=200²+2*200*1+1²=40000+400+1=40401
դ) 32²=
32²=(30+2)²=30²+2*30*1+1²=900+60+1=961

Առաջադրանքներ (տանը)

3) Բարձրացրեք քառակուսի.

1.  (x²+y²)²=x⁴+2*x²*y²+y⁴ 2. (a+a³)²=a²+2*a⁴+a⁶

3. (x+12)²=x²+24x+144 4. (x²+y³)²=x⁴+2*x²*y³+y⁶

5. (0,2x+6y)²=0.04x²+2.4xy²+36y² 6. (a²b+a)²=a⁴b²+2*a³b*+a²

7. (a³x+x²a)²=a⁶x²+2*a⁴x³+x⁴a²

4) Բազամանդամը ներկայացրեք գումարի քառակուսու տեսքով.

1) (x+y)²

2) (a+2b)²

3) (3m+n)²

4) (4p+5q)²

5) (x+1)²

6) (3+a)²

7) (4+p)²

8) (2m+3n)²

5) Արտահայտությունը գրեք բազմանդամի տեսքով.

1)a²+4ab+4b²
2) 4x²+12xy+9y²
3) 9x²+6xy+y²+x²+6xy+9y²=10x²+12xy+10y²
4) x²+4x+4

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

10) Արամը ժամը 9-ին տանից դուրս եկավ և շարժվեց դեպի գրադարան 6կմ/ժ արագությամբ: Հասնելով գրադարան՝ նա անմիջապես հետ վերադարձավ դեպի տուն՝ չփոխելով իր արագությունը: Ժամը 12-ին Արամին դեռ 2կմ կար տուն հասնելուն: Տնից քանի՞ կմ հեռավորության վրա է գտնվում գրադարանը:
12-9=3
6*3=18
18+2=20
20:2=10

10 կմ

11) Բնական թվի երկու թվանշաններ, որոնք գրված են կողք-կողքի, կանվանենք բարեկամ, եթե նրանց տեղերը փոխելուց թիվը մեծանում է: Ամենաշատը քանի՞ թվանշան կարող է ունենալ թիվը, եթե նրա բոլոր թվանշաններից միայն մի զույգը բարեկամ չեն:

12)Արամը, Նարեն և Վարդանը գնեցին գիրք: Արամը վճարեց գրքի գնի 60 տոկոսը, Նարեն մնացածի 40 տոկոսը, իսկ Վարդանը մնացած 30 դրամը: Ի՞նչ արժե գիրքը:

1․Ի՞նչ եք հասկանում ասելով ՝ ինքնիշխան պետություն։
Այն պետությունն է ,որը ունի հստակ անկախություն

2․ Նկարագրե՛լ տարածքային կառուցվածքի ձևերից մեկը։
Ունիտար  ձևը մի ամբողջություն կազմող պետություն է, որը բնութագրվում է իշխանության և կառավարման մարմինների միասնական համակարգով, միասնական սահմանադրությամբ, ընդհանուր քաղաքացիությամբ և ալյն:

3․Ի՞նչ  են  բնակչությունը    և  բնակչության բնական շարժը։Նշե՛ք բնակչության վերարտադրության տիպերը։

Բնակչության շարժը ,որը կարող է նվազել և շատանալ

4․Ի՞նչ է ցույց տալիս բնակչության խտության ցուցանիշը։
Նա հաշվում է բնակչության թիվը և տարածքի հարաբերությունը:

5․Ի՞նչ է բնակչության միգրացիան և որո՞նք են դրա տեսակները ՝ըստ տարածքի ընդգրկման։
Երբ բնակիչները մի երկրից մյուս երկիր են տեղափոխվում անվերջ կամ ձամանակոր

6․Թվարկե՜ք միգրացիայի տեսակները,ըստ դրդապատճառների։ Բերե՜լ օրինակներ։
Լինում են երկու տեսակ,արտաքին և ներքին:Դրդապատճառները լինում են տնտեսական,քաղաքական,կրոնական,ընտանեկան կենցաղային,բնական,էկոլոգիա

7․ Թվարկե՛ք․

• Երեք խառնածին ռասաները ՝ Եվրոպեոիդ,ովստրլոիդ,մողոլոիդ
• Երեք  ազգային  կրոններ՝ առակելական,հայկական,հուական
• Չորս լեզվաընտանիք ՝հնդեվրոպական, չին-տիբեթական, ալթայան, սեմաքամյան:

8․Որո՞նք են քաղաքների բնակչության աճի երեք հիմնական ուղղությունները։
գյուղից քաղաք,քաղաքից մեծ քաղաք ,մեծ գյուղից մեծ քաղաք

9․ Ո՞ր պետությունում է ուրբանիզացման մակարդակը կազմում 100%. (0.5 միավոր)
ա. Սինգապուր                գ. Ռուսաստան
բ. ԱՄՆ                               դ. Հայաստան

10․ Ընդգծել միապետությունները. (1 միավոր)
Սաուդյան Արաբիա, Օման, Հայաստան, Ֆրանսիա, Իսպանիա, ԱՄՆ, Ճապոնիա,
Թուրքիա, Վրաստան, Մեծ Բրիտանիա

11․ Բացատրե՛ք ՝ ի՞նչ է բնական պայմանը,ի՞նչ է բնական ռեսուրսը։
Բնական պայմաները կախված են բնության տարրերիտարածականտարբերություններից, աշխարհի մեկ հատվածում այդ պայմաններըմարդկանցհամար կարողեն լինելնպաստավոր, միայլ հատվածում՝աննպաստ:Բնականպայմանների նպաստավորորությունըորոշվում էմարդու կյանքիևտնտեսականգործունեության հարմարության համար:

12․ Որո՞նք են ռեկրեացիոն ռեսուրսները։
Ռեկրեացիոն ռեսուրսները լինում են երկու տեսակի բնական և մարդածին: Բնական ռեկրեացիոն ռեսուրսների մեջ մտնում են մարդու հանգստի, առողջության համար նպաստավոր պայմաններ ունեցող  ծովափնյա,գետափնյա վայրերը,լեռնային մաքուր օդը, զուլալ աղբյուրները,  ձյունածածկ,հարուստ լեռները և այլն:

13․Պետության տարածքը  50000 կմ2  է,  բնակչության թիվը ՝ 4մլն մարդ։Որքան է բնակչության միջին խտությունը։

14․ Թվարկե՜լ և դասակարգե՜լ բնական ռեսուրսները։

Հողային ռեսուսները, ջրային ռեսուսները, հանքային, ռեկռեցիոն, նավթային, ելեկտրական, փայտե և այլն:

15․ Ներկայացնե՜լ հողային ռեսուրսների տեղաբաշխման առանձնահատկությունները։

Հողային ֆոնդը ամենինց շատ օգտագործում են գյուղատնտեսություում: միլիոնավոր հեկտար պիտանի հողեր դրվում ենշինարարության տակ: