Յարոսլավ Հաշեկ ,,Ինչպես էի շներ վաճառում,,:

1.Թվարկի’ր պատմվածքի հերոսներին եւ բնութագրի’ր։
Չիժեկ-աչքաբաց և խորամանկ մի մարդ
Խանութի տեր – շատ էր սիրում կենդանիներին և ուզում էր զբաղվել նրանց վաճառքով:
2.Նովելից առանձնացրո’ւ ամենից հուզիչ, հետաքրքրաշարժ հատվածները։
Չիժեկը ուշադրություն գրավելու համար վերցրել էր ու տոնածառի ճյուղերից կոնֆետների պես կախել էր դյուժինի չափ շնիկներ։ Իսկ խղճուկները, լեզուները դուրս գցած, օրորվում էին, ինչպես կախաղան հանած միջնադարյան ավազակներ։ 
3. Պատմվածքի համար նոր ավարտ հորինի’ր։
Երիտասարդը շարունակում է շներով զբաղվել և բուծել:

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Գտնել եռանկյան անկյունները

ա)

180:3=60⁰

բ)

180-70-70=40⁰

գ)

180-100=80
80:2=40⁰

դ) 

180-40=140
140-90=50⁰

ե)

180-2*40=100 <K=100⁰
180-100=80⁰
180-80*2=20⁰ <B=20⁰

2) Գտեք ABC եռանկյան անկյունները, եթե <A:<B:<C=2:3:4

3) Գտնել եռանկյան անհայտ անկյունը

ա)

<C=180-120=60
<B=180-87=93
<A=180-60-93=27

բ)

180-2β

գ)

180-a:2

Առաջադրանքներ(տանը)

4)  Գտնել անհայտ անկյունը.

ա)

180-35-45=100

բ)

180-70=110
110-64=56

գ)

180-54-56=70
54+56=110

5) Գտնել անհայտ անկյունը.

ա)

110-40=70
180-70=110
180-110=70

բ)

180-45*2=90
180-90-40=50

գ)

180-110-35=35

1.3a-3b
2.3x+2y
3.3y+3
4.2m+6n
5.2a²-a
6.3b+2c
7.k
8.2x+10
9.15x³-6x²
10.2a³b²-5b⁴
11.9xy²-x²y
12.+5a⁵-8b²

1.=a⁸
2.=b⁹
3.=-m⁶
4.=x⁸
5.=y11
6.=c11
7.=p²ⁿ
8.=a^4m
9.=x^3kn
10.=yⁿ⁺⁵
11.=z^3n-2
12.=b^3-m
13.15a⁶
14.-40b¹¹
15.21a⁵b³

1.5x+10 2.18y-24 3.14m+21n
4.2ac+5bc 5.-12ab+8a² 6.-10x²+6yx
7.-6a+8b-10c 8.x⁵+x⁴-2x³ 9.-15y⁸-20y⁷+5y⁶

1.x²-x-6 2.10x²+22x+4 3.10b-3b²+8
4.8y²-26y+15 5.6a²-a-12 6.35z²-29z+6
7.2-10x+12x² 8.13x+3-10x² 9.12b²+1bc-20c²

Սովորել ՝ Նյութի բաղադրության հաստատունությոսւնը:Տարրերի զանգվածային բաժինը:
Պատասխանել հարցերին

1.Ի՞նչ հարցի շուրջ են վիճաբանում երկու անվանի քիմիկոսները՝ Պրուստը և Բերթոլեն:
Նրանք վիճում էին նյութերի հաստատունության բաղադրության շուրջ:Բայց հաղթեց Պրուստը:

2.Լրացրեք բաց թողած բառերը հետևյալ սահմանման մեջ.<<Յուրաքանչյուր քիմիական մաքուր նյութ,գտնվելու վայրից ու ստացման եղանակից անկախ , ունի միևնույն հաստատուն բաղադրությունը>>:

3.Ըստ բանաձևերի ՝ հաշվեք հետևյալ նյութերը կազմող տարրերի զանգվածային բաժինները (%):
ա)Na2SO3
Mr(Na₂SO₃)=2*Ar(Na)+Ar(S)+3*Ar(O)=46+32+48=126
ω(Na)=23*2:126=36,5%
ω(S)=32:126=25.3%
ω(O)=16*3:126=38.09%
բ)AgNO3
Mr(AgNO₃)=Ar(Ag)+Ar(N)+3*Ar(O)=108+14+48=170
ω(Ag)=108/170=63.5%
ω(N)=14/170=8.23%
ω(O)=3*16:170=28.3%
գ) CaC2
Mr(CaC₂)=Ar(Ca)+2*Ar(C)=40+2*12=64
ω(Ca)=40/64=62.5%
ω(C)=24/64=37.5%
դ)CO
Mr(CO)=Ar(C)+Ar(O)=12+16=28
ω(C)=12/28=42.8%
ω(O)16/28=57.14%

4.Պղնձի օքսիդի բանաձևն է CuO, փորձնական ճանապարհով պարզվել է, որ օմեգա (Cu)=80%, օմեգա (O)=20%:Այս տվյալների հիման վրա հաշվեք պղնձի հարաբերական ատոմային զանգվածը, եթե թթվածնի հարաբերական ատոմային զանգվածը 16 է:
20/100=0.2
0.2*16=80(Mr)
80/100=0.8
0.8*80=64 Ar(Cu)

5.Պղնձի և ծծմբի առաջացրած միացության մեջ ծծմբի զանգվածային բաժինը 50% է: Որոշեք միացության բանաձևը:

Լաբարատոր փորձ

Մագնեզիումի և ծծմբի փոշիների զանգվածային խիստ որոշակի հարաբերությամբ : Խառնուրդը կույտի տեսքով լցնենք ասբեստե ցանցի կամ երկաթե թիթեղի վրա ու խառնուրդին վառվող մարխ մոտեցնենք: Տեղի կունենա բռնկեում և կստացվի նոր նյութ ՝ մագնեզիումի սուլֆիդ:

Կոստանդնուպոլսի պատմությունը ընդգրկում է 330 թվականին Հռոմեական կայսրության մայրաքաղաք դարձած քաղաքի օծումից մինչև նրա գրավումը՝ 1453 թվականը։

Ըստ էության, այն՝ կառուցվելով հին Բյուզանդիոնի տեղում, այն ժամանակների համար ահռելի շինարարական աշխատանքների, բնակչության արագ աճի, առևտրի ու արհեստների զարգացման, մայրաքաղաքի կոչման ու առաջին հռոմեական կայսրների ջանքերի շնորհիվ կես դարում դարձավ Եվրոպայի ու Մերձավոր Արևելքի ամենամեծ քաղաքներից մեկը։5-րդ դարում Հռոմի անկումից հետո Կոստանտնուպոլիսը դարձավ մոտավորապես 10 դար գոյություն ունեցող Արևելյան Հռոմեական կայսրության մայրաքաղաքը, որտեղ պահպանվում էին հռոմեական և հելլենիստական ավանդույթները։ Բյուզանդական դարաշրջանի Կոստանտնուպոլսի պատմությունը հագեցած էր քաղաքական բուռն իրադարձություններվ՝ ժողովրդական ընդվզումներով, պալատական ինտրիգներով, կայսրների սպանություններով և իշխող հարստությունների փոփոխություններով, ամիսներ տևող պաշարումներով և արևելյան ու արևմտյան հզոր հարևանների դեմ արշավներով։ Երկար ժամանակ (մինչև 13-րդ դար) Կոստանտնուպոլիսը միջնադարյան Եվրոպայում փայլուն մշակույթի և գիտության կենտրոնն էր:

Մայրաքաղաքի էլիտան ծայրահեղ անկայուն և բազմազան խումբ էր, քանի որ Բյուզանդիայի իշխող վերնախավը հասանելի էր հասարակության տարբեր սոցիալական ծագում ունեցողների համար։ Շատ մայրաքաղաքային երևելիներ ոչ միայն չէին ամաչում գեղջկական կամ գավառական ծագումից, այլև հպարտանում էին, որ կարողացել են ճանապարհ հարթել դեպի իշխանական վերնախավ հասարակության ստորին օղակներից։ Նույնիսկ կայսերական գահը պալատական դավադրության, սիրային ինտրիգի, հաջող ամուսնության, բանակի կամ քաղաքացիների ընդվզման արդյունքում կարողացել է զբաղեցնել հասարակ ժողովրդից սերած անձ։ Նման օրինակները քիչ չեն Բյուզանդիայի պատմության մեջ. ճակատագրի կամոք կայսրեր են դարձել նաև հասարակ զինվորներ, ովքեր կարողացել էին ծառայելով հասնել մինչև զինվորականության միջին աստիճանների, մսագործ կամ գյուղացի, ով հետագայում զբաղվել էր ձիերով շրջագայելով կամ բռնցքամարտերով։ Կոստանդնուպոլսում առավել զգալի էր հակադրությունը քաղաքային ստորին խավերի աղքատության և արիստոկրատիայի հարստության, կայսերական պալատի և հոգևորականության միջև։ Քաղաքն արդարացիորեն անվանում էին «Ամբողջ Արևմուտքի և Արևելքի շքեղության և թշվառության գլխավոր կենտրոն»։

1453 թվականի մայիսին թուրքերի կողմից Կոստանդնուպոլսի գրավումով Բյուզանդական կայսրությունը վերջնականապես կործանվեց, և Օսմանյան կայսրությունը ճանաչվեց ամենահզոր պետություններից մեկը։ Կոստանդնուպոլսի անկումը ցնցող ազդեցություն թողեց ողջ քրիստոնեական Եվրոպայում և Կահիրեի, Թունիսի և Գրանադայի պալատներում առաջ բերեց ցնծության ալիք։ Բացի այդ, երբեմնի ծաղկուն քաղաքի մեծագույն մշակութային արժեքների ոչնչացումն անդառնալի կորուստ պատճառեց ողջ եվրոպական մշակույթին։ Եվրոպայում դրանից հետո թուրքերը դարձան ամեն տեսակ դաժանության և ընդհանրապես քրիստոնեականին խորթ կերպարի հոմանիշ։

Գործնական աշխատանք

1. Ընդգծե՛ք գործողություն նշանակող 3 բառ.
ա. տնտես, բանտես, վերահաս, պսպղաս, խաղող, քաղող
բ. զրկես, կրկես, հապալաս, ծլվլաս, նշաձող, աղանձող
գ. տոկանք, տականք, զգանք, լոգանք, կորանք, փշրանք
2. Ընդգծե՛ք 3 բայ.
ա. արևագալ, թնդալ, ծխալ, գդալ, սխալ, կանխազգալ
բ. բղավել, ցախավել, հապավել, ծամթել, բազմեն, բազեն
ե. ցեղային, տեղային, գնային, տնային, խորհեմ, խոհեմ
թ. անձավ, անցավ, տարավ, հարավ, հարկավ, ընկավ
ժ. տրոհեր, ալեհեր, եթեր, կթեր, քնաբեր, խաբխբեր
3. Ընդգծե՛ք ժխտական 3 բայաձև.
ա. չախկալ, չողբալ, չաման, չաղան, չանչել, չանցնել
բ. չարադեմ, չաղոթեմ, չորացա, չուրացա, չարակամ, չկամ
գ. չմաշկել, չմշկել, չրխկաց, չթխկաց, չկարդալ, չքանալ

119.Փակագծում տրված բառերը դարձրո´ւ հոգնակի և գրիի´ր կետերի փոխարեն:

Ամերիկացի-(վիճակագիր) պարզել են,  որ օրվա ընթացքում ամենաշատը քայլում են….(անասնապահ) ու ….(հողագործ):  Երկրորդ տեղում գյուղական…..(նամակատար ) են:Հաջորդը …( մատուցող) ու … բուժքույր են: Նրանցից  զգալիորեն քիչ են քայլում …(ոստիկան), …(հետախույզ) ու  (պահակ): Ամենից քիչ քայլում են …(նահանգապետ) ու …(նախարար):

120. Տրված գոյականները դարձրո´ւ հոգնակի և տեղադրի´ր նախադասությունների մեջ:

Կետորս, բանաձև, հրացան, նավապետ, շնաձուկ, ժամացույց:

Բոլոր նավապետները էլ երազում են չբացահալտված կղզիներ գտնել:

Մեզ ասացին, որ բոլոր ժամացույները հետ են ընկել, ու ոչ մեկը նույն ժամը ցույց չրի տալիս:

Ասում են, որ շնաձուկները արյան հոտն է հրապուրում:

Այդ տարածքում աշխատող կետորսները հետևում էին կետին ու վախենում էին ,թե ևս մեկին այնուամենայնիվ կվնասի:

Ցուցադրվող հրացանները այդ նույն զինագործի որդիներն ու թոռներն էին սարքել:

121. Տրված տեքստում ընդծի´ր այն գոյականները, որոնք հոգնակի պիտի լինեն:

Հայաստանում հանդիպում է նաև արագիլի սև տեսակը, որի փետրավորումը սև  է, որովայնը`սպիտակ, կտուցն ու ոտքը` կարմիր: Հանդիպում է Իջևանի շրջանի անտառում: Չափազանց հազվագույտ չվող թռչուն է: Բնադրում է ծառի վրա, գետի հովտում և ճահճուտում: Խուսափում է մարդուց և մարդկային շինությունից, նախընտրում է անտառի խուլ անկյունը: Չափազանց զգույշ թռչուն է: Որպես սակավաթիվ տեսակ՝ պահպանվում է օրենքով:

Լուծել խնդիրներ՝

1. 4կգ զանգվածով բեռը բարձրացնում ն շարժական ճախարակի օգնությամբ՝ կատարելով 19,6 Ջ աշխատանք: Ի՞նչ ուժ է կիրառվել պարանի ծայրին: Ի՞նչ h բարձրության է հասել բեռը: Շփումը և ճախարակի զանգվածն անտեսել:

2.Որտեղ պետք է դնել հենարանը, որպեսզի նկարում պատկերված լծակը մնա հավասարակշռության մեջ:

3.Ջրով լի դույլը ջրհորից հանելու համար ոլորանի 27 սմ երկարությամբ բռնակի վրա պետք է ազդել 40 Ն ուժով: Որքա՞ն է թմբուկի շառավիղը, եթե ջրով լի դույլի կշիռը 120 Ն է: