Student book, pg. 83, ex.8(կազմել նախադասություններ տրված բառերով), ex 9.(գրել ժամերը տառերով), ex. 10(լրացնել բաց թողած բառերը՝ ըստ նկարների): Pg. 84, ex. 11.

 

Jane ’s mother cleaned the rooms
Did Jane help her mother?
She didn’t like to work
Why did Jane’s mother go shopping?

 

Ten past three

ten to seven

half past six

quarter past one

twenty past eight

 

Last Sunday I got up at half past eight . The weather
was fine. I made my bed and helped my mother to lay the table.
After breakfast I watered flowers. Then I fed my fish and bird . At quarter past ten
I went for a walk. I had lunch at ten to two. Then I drew and played puzzle. My
brother Steve repaired my bike. Now I can ride it. In the evening I watched TV. I went to bed at ten past eight.I liked my Sunday.

Զատիկին իմ ընտանիքի հետ նշում ենք սեղան շուրջ                                                                                    և ասումենք իա Քիստոս հաև ի մեռելոց պատասխան ոնյալ է հայությունը Քիստոսի- մեզ և ձեզ մեծ ավետիս:

Пacxaльнaя cказкa

B дpемучeм лecу наcтупилa вecнa. Зaзелeнeлa тpaвa, pacпуcтилиcь пepвыe цвeты, тo тут, тo тaм пopxaли бaбочки и щeбeтaли птицы. Дeлo былo в Пacxaльную недeлю, кoгдa зaйчики пpятaли в лecу кpacивыe пacxaльныe яйцa.

B понeдeльник, в caмoм нaчaлe недели, cepый вoлк шёл пo лecу в пpипoднятoм нacтpoeнии. И вдpуг oн увидeл вoлчицу. Этo былa caмая кpacивая вoлчицa из вcex, чтo oн кoгдa-либo вcтpeчaл. Oнa cидeлa нa лужaйкe в oкpужeнии цветoв. Ax, кaк oнa былa пpекpacнa! Boлку xотeлocь пoдoйти и пoздopoвaтьcя c нeй. Ho oн пocтстеcнялcя, подумaв, чтo вдpуг oн eй нe пoнpaвитcя. Boлк paзвеpнулcя и пoшёл oбpaтнo в cвoё лoгoвo. Пo доpогe oн увидeл паcxальнoe яичкo кpacнoгo цвeтa. Этo зайчики ocтaвили подоpoк для звepeй. – A чтo, ecли я oдeнуcь тaкжe кaк этo кpacивое яичкo? Toгдa я тoчнo пoнpaвлюcь вoлчицe, – пoдумaл нaш гepoй. Oн прибeжaл домoй, дocтaл cвoй кpacный cвитep и дoвoльный нaпpaвилcя к лужaйкe.

Bo втopник, вoлк oдeль голубoй cвитep и нaпpaвилcя знaкoмитьcя c вoлчицeй. Oн чувтвoвaл ceбя увepeннo пoкa нe уcлышaл птичeк бeceдующиx нa деpeвe. – Cмотpитe, нaш вoлчoк пoxoж нa вeceнний цвeтoчeк! – cкaзaлa oднa из ниx. – Пoxoж нa цвeтoчeк? Kaкoй ужаc! Я xищник, вce в лecу мeня баятcя! Mнe нe пoд cтaть выглядeть, кaк нeжный цвeтoчeк! И oн oпять пoвepнул нaзaд. Пo дopoгe дамoй oн нaшeл зeленое яичкo.

Վախթանգ Անանյան

Քարակոփ կածան

Զանգեզուրի Քարահունջ գյուղի դիմաց, ժայռերով ու թփուտներով պատած մի լանջ կա, որ նայում է Վարարակ գետին։ Թեև արդեն մտել էինք ձմեռը, բայց արևահայաց այդ լանջը մերկացել էր առա □ին ձյունից և այնպես ջերմ ու հյուրընկալ էր իր դեղնասաղարթ թփերով, նրանց վրա կարմրին տվող հատապտուղներով և ժայռերի վրա կչկչացող կաքավնե­րով, որ ես տափարակից եկա այդ լանջը և առաջ գնացի նրա լայնքով։

Որսս հաջող չէր, բայց բավականություն էի ստանում ծա­ռերի վրայից և թափված տերևների միջից վայրի պտուղներ գտնելով։ Մի ձորակում էլ տերևների տակ ընկույզներ գտա, մի քանիսը ծակ ու դատարկ (սկյուռներն էին դատարկել), կային և անարատ մնացածներ։ Վեր նայեցի. ժայռի տակ մի ընկուզենի է կանգնած՝ պառաված ճյուղերը կախ։ Նրա մոտ նռան ցածրիկ մի ծառ կա, երկու սերկևիլենի։

Որտեղի՞ց են այս ընտանի ծառերը՝ բնակավայրերից հեռու ընկած այս ժայռերում։

Հետաքրքրությունից մղված վեր բար□րացա։ Այդ ժայռերը կանգնած էին քարերից մաքրված մի գոգավորության վրա։ Այստեղ երևում էին մարդու աշխատանքի հետքերը, ժայռի տակից դեպի ծառերը հանած մի փոքրիկ առվի ցամաքած հուն, իրար զուգահեռ ձգված թմբերի երեք շարք, որոնց վրա իր ժամանակին լոբի են ցանել, այստեղ-այնտեղ ընկած մի քանի ցցեր, մի կոտրած բահ, օջախում մնացած մոխիր, ածուխ, կիսաայրված փայտերի կտորներ և մի սալաքար, որի վրա բլիթներ է թխել այդտեղի եր□եմնի բնակիչը։

Մեծ ջանքերով բնությունից պոկած այդ հողակտորի տերը, որպեսզի պահպանի իր մշակույթը, ժայռի պատին բրիչով մի խորշ է փորել, որի մեջ քնել է սրթսրթալով կամ պատսպարվել անձրևից։ Մի այլ խորշ իր տխուր օրերի միակ ընկերոջ՝ շան բույն է։ Վերևի խորշում խոտ է դրել որ հավաքել է ժայ­ռերի արանքներից։

Մի վերմակի տարածություն բռնող իր այդ ողորմելի հո­ղակտորին ապավինած, ապրել է այդտեղ նա գարնանից մինչև ուշ աշուն և որպեսզի իր քրտինքը բերք տա, ժայռի տակ մի ավազան է փորել, որի մեջ առաստաղից կաթել է գարնան ձնհալից առաջացած այն ջուրը, որ աստիճանաբար ծծվում է փուխր ժայռի մեջ։ Կաթիլ առ կաթիլ հավաքել է այդ ջուրը և նրանով ոռոգել իր մի հատիկ ընկուզենին, մի զույգ սերկևիլի ծառը, նռնենին, լոբու թմբերը։

Մենատնտեսի ողորմե՜լի, խղճո՜ւկ կյանք․․․ Պատկերաց­նում եմ, ի՜նչ մռայլ ու ահավոր գիշերներ է անցկացրել շե­ներից ու մարդկանցից կտրված այդ չարքաշ հողագործը․․․

Աչքը Վարարակի խավար ձորին, ականջը ժայռերից եկող խորհրդավոր ու ահալի ձայներին, թախիծը հոգուն չոքած․․․ Այնքա՛ն այդպիսի քարակոփ կացարաններ կան Զանգեզուրի ժայռերում։ Կացարաններ, ուր պատսպարվել են կարի­քից ու չար մար□ուց հալածված շինականները, մեր անբախտ պապերը․․․

 

1. Տեքստի բառերից 4-ում բաց թողած տառ: Դո՛ւրս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   ———առաջին————————            ——— երբեմնի ———————————

——— բարձրացա —————————          ——— մարդուց ———————————

2. Ի՞նչ է նշանակում մենատնտես բառը:
   —մենակ տնտեսություն վարող —————————————————

——————————————————

3. Գրի՛ր տեքստում թավ գրված բառերի հոմանիշները:

——— պտուղներ – բերք, մաքրված – սրբված, տխուր –  անուրախ,— ոռոգել – ջրել——————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

4. Օտար բառերը փոխարինի՛ր հայերեն համարժեքներով.

ա/գարաժ-ավտոտնակ —————————

բ/դաչա-ամառանոց——————————

գ/մայկա-շապիկ—————————

դ/սումկա-պայուսակ—————————

5. Ո՞ր տարբերակում է ճիշտ «ջրի գին» դարձվածքի բացատրությունը.

ա/ շատ քաղցր

բ/ շատ թանկ

գ/ շատ էժան

դ/ շատ ջրիկ

 

6.  Տեքստից դո՛ւրս գրիր երկուական պարզ և բարդ բառ

————ձյուն————————             —————արևահայաց—————————

——————ձմեռ—————            ————————դեղնասաղարթ———————

 

7. Տեքստի ըդգծված հատվածներից դո՛ւրս գրիր երկուական գոյական ու ածական:

———աչք—————————          ———————խորհրդավոր————————

—————ականջ———         ———————ահալի————————

8. Տրված նախադասության մեջ գտի’ր ենթական և ստորոգյալը:

Այնտեղ երևում էին մարդու աշխատանքի հետքերը:

—հետքերը———————————————————

—երևում էին———————————————————

9. Տեքստից դո՛ւրս գրիր մեկ բացականչական նախադասություն:
——Մենատնտեսի ողորմե՜լի, խղճո՜ւկ կյանք․․․———————————————————

—————————————————————

10. Կետադրիր տրված նախադասությունը՝ տեքստում կետադրված չէ:

Վերևի խորշում խոտ է դրել, որ հավաքել է ժայ­ռերի արանքներից։

11.  Ի՞նչ զարմացրեց որսորդին.

ա/որսը հաջող չէր

բ/վայրի պտուղներ գտնելը

գ/քարանձավներից հեռու ընկած ժայռերում ընտանի ծառեր տեսնելը

դ/ոռոգման համար կաթիլ-կաթիլ հավաքած ջուրը

12. Նկարագրի՛ր այդ փոքրիկ հողակտորին ապավինած շինականին:
    —Մենակ կյանք վարող մի մարդ ,որը հալալ քրտինքով տանջվում էր այդ հողակտորի վրա :———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

13.Ինչե՞ր տեսավ որսորդը, երբ բարձրացավ գոգավորության վրա:

ա. —մարդու աշխատանքի հետքեր————————————

բ. ——մի փոքրիկ առվի ցամաքած հուն———————————

գ. ——թմբերի երեք շարք———————————

դ. ——մի կոտրած բահ——————————

14.Տեքսից դուրս գրի՛ր այն նախադասությունը, որում խոսվում է շան մասին:
—————————————————————————————————————————Մի այլ խորշ իր տխուր օրերի միակ ընկերոջ՝ շան բույն է։ —

——————————————————————————————————————————

 

15. Այլ վերնագրիր մտածիր պատմվածքի համար:

Մի հետաքրքիր օր որսորդի կյանքից—————————————————————————————————

 

 

 

Ընդհանուր՝ Եվրոպա, Ասիա, Հյուսիսային Աֆրիկա, Հյուսիսային Ամերիկա, Ավստրալիա, Հարավային Կովկաս Հայաստան և այլն)։ Աշխարհի մի շարք երկրներում ունի լայն տարածում, սակայն Հայաստանում հանդիպում է հազվադեպ, եզակի առանձնյակներով, հայտնաբերված է Իջևանի ֆլորրայի շրջանում՝ «Դիլիջան» ազգային պարկ, Զանգեզուրի ֆլորրայի շրջանում՝ Գորիսիշրջակայք, Ապարանի՝ Մարմարիկ գետի ափին, Լոռու՝ Թումանյան

Երիտասարդ պտղամարմիններն ավելի բաց գույնի են։ Գլխարկի ստորին մասը սպունգանման է՝ մանր ծակոտիներով, սկզբում՝ սպիտակ, հասուն տեսակներինը՝ դեղնականաչավուն երանգով։ Պտղամիսն ամուր է, սպիտակ։ Ոտիկը (բարձրությունը 7-12 սմ, հաստությունը՝ 2-6 սմ) գավազանաձև է, դեպի հիմքը հավասար լայնացած, բաց գորշավուն, վերևի մասում՝ ցայտուն արտահայտված սպիտակ, ապա՝ կեղտոտ սպիտակ կամ գորշավուն ցանցիկով։ Միկոռիզագոյացնող է, համակեցության մեջ է մտնում կաղնու, սոճու, բոխու հետ։ Գլխարկը (տրամագիծը՝ 5-25 սմ) բարձիկաձև է, մսալի։ Գույնը հաճախ կախված է աճման տեղից և էկոլոգիական պայմաններից, սոճուտներում այն մուգ գորշ կամ գորշաշագանակագույն է, սաղարթավոր անտառներում՝ բաց, դժգույն դեղնագույն։

Ամենաարժեքավոր և համեղ սնկերից է, հարուստ է սպիտակուցներով, ունի բարձր սննդային հատկություններ։ Պիտանի է բոլոր տեսակի խոհարար, մշակման և մթերման համար։ Ավելի արժեքավոր են չորացրած պտղամարմինները։ Ունի նաև բուժիչ հատկություններ. հակաբիոտիկ ակտիվություն, պտղամարմինների մեջ հայտնաբերվել են հակաուռուցքային նյութեր։ Նման է ոչ ուտելի լեղասնկին։ Վերջինս ունի դառը համ, պտղամիսը կտրելիս վարդագույն է։

Պատմում է ինքը՝ Չարլի Չապլինը

Ես ծնվել եմ 1889-ի ապրիլի 16-ին, երեկոյան ժամը 8-ին, Ուոլվորթի շրջանում, Իսթ-լեյն փողոցում: Ես լրագիր եմ վաճառել, խաղալիքներ սոսնձել, աշխատել եմ տպարանում, ապակի փչողի արվեստանոցում, բայց գիտեի, որ դրանք ժամանակավոր են, ի վերջո, դերասան եմ դառնալու:

… Հինգ տարեկան հասակում իմ առաջին ելույթի համար ես պարտական եմ մորս… Նա ինձ մենակ չէր թողնում վարձով բնակարանում և սովորաբար հետը (տանել)  թատրոն: Հիշում եմ, թե ինչպես կանգնած էի բեմի հետևում, երբ հանկարծ մորս ձայնը խզվեց: Հանդիսականներն սկսեցին ծիծաղել, բղավել. ես չէի հասկանում, թե ինչ է կատարվում: Իսկ աղմուկը գնալով մեծանում էր, և մայրիկս ստիպված եղավ բեմից հեռանալ: Նա սաստիկ հուզված էր, վիճում էր տն□րենի հետ: Հանկարծ տնօրենն ասաց, թե կարելի է նրա փոխարեն ինձ թողնել բեմ, և ձեռքիցս բռնած՝ ինձ բեմ տարավ ու (թողնել )այնտեղ մենակ:

Ահա բեմեզրի  լապտերների վառ լույսի տակ նվագախմբի նվագակցությամբ  ես սկսեցի եր□ել այն ժամանակ շատ տարածված փողոցային մի երգ: Չէի հասցրել երգի կեսն էլ երգել, երբ բեմի վրա անձրևի պես սկսեցին տեղալ մանր դրամներ:Ես ընդհատեցի երգը և (հայտարարել), որ նախ կհավաքեմ փողը, ապա կերգեմ: Իմ ռեպլիկն առաջ բերեց քրքիջ: Տնօրենը բեմ եկավ՝ թաշկինակը ձեռքին, և օգնեց ինձ՝դրամները հավաքելու: Ես վախեցա որ նա դրանք իրեն է պահելու: Հանդիսականները նկատեցին իմ երկյուղը, և դահլիճում քրքիջը սաստկացավ: Համոզվելով, որ նա փողը հանձնեց մորս, ես նոր միայն վերադար□ա բեմ և ավարտեցի երգը: Երբ մայրս բեմ եկավ ինձ տանելու, նրան դիմավորեցին որոտընդոստ ծափահարություններով: Այդպիսին էր իմ առա□ին, իսկ մորս՝ վերջին ելույթը: «Նոր դռնապանը» ֆիլմում կա մի դրվագ, ուր տնօրենն ինձ դուրս է անում աշխատանքից: Պաղատագին խնդրելով խղճալ ինձ՝ ես սկսեցի ձեռքի շարժումներով ցույց տալ, որ շատ երեխաներ ունեմ՝ մեկը մեկից փոքր: Ես խաղում էի խեղկատակային հուսալքման այդ տեսարանը, իսկ մեր տարեց  դերասանուհին, մի կողմ կանգնած, նայում էր մեզ: Պատահաբար նայեցի նրա կողմը, և, ի զարմանս ինձ, նրա աչքերում արցունք տեսա:

– Ես գիտեմ, որ դա պետք է ծիծաղ առաջ բերի,- ասաց նա,- բայց նայում եմ ձեզ և (արտասվել) ահա: Նա հաստատեց այն, ինչ ես արդեն վաղուց էի զգում. ես օժտված էի ոչ միայն ծիծաղ, այլև արցունքներ առաջ բերելու ունակությամբ:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:
   երգել —————————————————

Առաջին —————————————————
——Վերադարձա————————————

—————————տնօրեն————————

2. Ի՞նչ է նշանակում պաղատագին բառը.

ա/ ստիպված
բ/բարձրաձայն
գ/ թախանձագին
դ/ սառնասրտորեն

3. Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները.
   ա/ մենակ _միայնակ__________________

բ/  սաստիկ    __ուժգին_________________

գ/ նոր              __թարմ_________________

դ/ փոքր           __քիչ_________________

 

4. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը.

ա/ բնակարան – պարզ
բ/ դռնապան – բարդ
գ/ ունակություն – ածանցավոր
դ/ մայրիկ – ածանցավոր

5. Տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/ լապտերների

բ/ ծափահարությունների

գ / աչքերում

դ/ դերասանուհին

 

6. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ քրքիջ-ածական
բ/երգ-գոյական
գ/ելույթ-գոյական
դ/տեսարան-գոյական

7 նախադասության մեջ գտի՛ր ենթական և ստորոգյալը.

Մայրիկս ինձ սովորաբար հետը տանում էր թատրոն:
ենթակա      ______Մայրիկս______________

ստորոգյալ    _____տանում էր_______________

8 Ինչո՞ւ Չապլինը ընդհատեց երգը.

ա/ձայնը խզվեց
բ/վախեցավ, թե տնօրենը հավաքած դրամները պահելու է իրեն
գ/ փողերը հավաքելու նպատակով
դ/մոռացավ երգի բառերը

9Ինչպե՞ս տարեց դերասանուհին ընդունեց Չապլինի «Նոր դռնապանը» ֆիլմում խաղացած դերը.

ա/ նրան բոլորովին դուր չէր եկել

 բ/ անվերջ ծիծաղում էր

գ/աչքերում արցունքներ էին հայտնվել

դ/ ձանձրույթից հորանջում էր

 

1.Կետերը փոխարինիր ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր հարցերին պատասխանող բառերով և ընդգծի՛ր ենթական ու ստորոգյալը:

Անձրևը  կտրվել է:
Ծաղիկները  ծաղկել են:
Ծառը  կանաչել է:
Մարդիկ  աղմկում են:
Փանոսը  եկավ:
Երեխան կոտրեց:

Прочитаем! Запомним!

дом без (чего?)   —  без      дверей, крыши,

Раскройте скобки:

Что без чего не бывает

Знай, что не бывает лодки без рек,

Праздника – без песен, хлеба – без муки,

Дождика – без тучи, розы – без шипов,

Сказок – без начало, леса – без грибов.

Знай, что не бывает моря без волнов,

Шутки – без улыбки, марта – без весни,

Лётчиков – без небо, армий – без полки,

Школ – без перемен, драк – без синяк.

Знай, что не бывает дружбы без друзье,

Лестниц – без ступеньек, дома – без двери,

Утра – без рассвета, дыма – без огнья…

Впрочем, продолжай-ка дальше без меня´!

Приведите 5 своих примеров.(Что без чего не бывает)

 

Не бвает рбалки без удачки

Не бвает чловека без серца

 

1.Տրված ածանցներով կազմի՛ր ածանցավոր բառեր․ գունավորի՛ր արմատը և ածանցը՝  -իչ, -դժ, ան, -ակ, -իկ, -ուկ, -ական, -ային, -որեն, -ուհի։

Վրդովիչ,դժգոհ,անասուն,նավակ,մարդիկ,մարդուկ,գիտնական,սրտային, զգուշորեն,Վարդուհի

2.Կետերի փոխարեն գրի’ր փակագծում տրված բառերը: Ընդգծի’ր այն բառերը, որոնք առանց փոփոխելու գրեցիր:

Կենդանաբանական այգու (այգի) տնօրենը պատմում Էր, որ այդ փիղը (փիղ) կապեր քանդելու հմուտ (հմուտ) վարպետ էր: Գիշերները նա համառորեն (համառորեն) ու ճարպկորեն (ճարպկորեն) քանդում էր իր ոտքերի (ոտքեր) կապած պարանները: Մի անգամ նույնիսկ կարողացել էր  անաղմուկ հանել այն շինության( շինություն) դուռը, որտեղ նրան բանտել էին (բանտել): Չանհանգստացնելով խոր քնած սպասավորին (սպասավոր) նա՝ որպես այցելու, գնացել էր այգու մյուս բնակիչների (բնակիչներ) հետ ծանոթանալու:

1. Կազմիր նոր բառեր տրված արմատներով՝

եղբայր-հոեղբայր
աշխարհ-աշխարհամաս
ուղիղ-ուղևոր
խորհուրդ-խորհրդական

2. Հետևյալ բառերը բաժանիր մասերի՝ գետակ-գետ-ակ, գայլուկ-գայլ-ուկ, ուրախություն-ուրախ-ություն, դասարան-դաս-արան, ծերունի-ծեր-ունի:

Օրինակ՝ տնակ- տուն+ակ

 

3. Կազմիր նոր բառեր հետևյալ ածանցներով՝ ակ, ուկ, ություն, արան:

գետակ,տնակ ,լճակ,գայլուկ,մարդուկ,գերություն,մարդկություն,գրություն,գրադարան,մատենադարան,թանգարան

 

4. Թվարկիր այս պատմության հերոսներին: Յուրաքանչյուրին բնութագրիր մեկ դիպուկ բառով:Ծերուկ,գորտ, մայրիկ,եղբայր ,խեցգետին

5. Բացատրիր հետևյալ միտքը՝ ամեն ինչ էլ կարելի է սովորել, եթե շատ ուզես:

Դա նշանակում է ,եթե դու պատրաստ ես սովորել,ուրեմն դու այդ շատ ես ուզում:

6. Ի՞նչ եղավ հետո երիտասարդ խեցգետնի հետ, կարողացա՞վ նա հասնել հաջողության, երջանկության, շտկե՞ց աշխարհի բոլոր «ծուռ» բաները:Նրան մի իմաստուն ասաց,  որ ես ել եմ այդ ճանապարհն անցել և դա հնարավոր չէ, ես հիմա միայնակ եմ ,մի կրկնի այս սխալը, խեցգետինը ամեն ինչ հասկացավ և գնաց իր ընտանիքի մոտ :