fly-flew,run-ran,see-saw,jump-jumped,catch-caught,say-said,be-was,want-wanted,begin-bigun:

 

1. Կազմիր նոր բառեր տրված արմատներով՝

եղբայր-հոեղբայր
աշխարհ-աշխարհամաս
ուղիղ-ուղևոր
խորհուրդ-խորհրդական

2. Հետևյալ բառերը բաժանիր մասերի՝ գետակ-գետ-ակ, գայլուկ-գայլ-ուկ, ուրախություն-ուրախ-ություն, դասարան-դաս-արան, ծերունի-ծեր-ունի:

Օրինակ՝ տնակ- տուն+ակ

 

3. Կազմիր նոր բառեր հետևյալ ածանցներով՝ ակ, ուկ, ություն, արան:

գետակ,տնակ ,լճակ,գայլուկ,մարդուկ,գերություն,մարդկություն,գրություն,գրադարան,մատենադարան,թանգարան

4. Բացատրիր հետևյալ միտքը՝ ամեն ինչ էլ կարելի է սովորել, եթե շատ ուզես:

Դա նշանակում է ,եթե դու պատրաստ ես սովորել,ուրեմն դու այդ շատ ես ուզում:

В нашу школу приехал Тиар Блеян и он нам рассказал невераятную историю о мальчике. Мальчик был бедным, его все не любили, но он не здавался . Через 2 месяца у него были 2 друга, одного звали Андрей а другово Миша ,они были лучшими друзьями . Через 2 дня их стало больше.И стали они дружит всю жизнь…

Մի տղա կար , որի անունն էր Վարդան :Վարդանը շատ չարաճճի էր:Մի օր Վարդանը ուժեղ գոռաց քույրիկի վրա այսպես.

-Ինչո՞ւ ես միշտ խանգարում ինձ ,-ասաց նա:

Այդ րոպեին քույրիկն ասաց.

-Հանգիստ թո՛ղ ինձ :Գնա՛ գործիդ:

Վարդանը շարունակում էր քույրիկի հոգու հետ խաղալ:Բայց նա որոշեց օգնել քույրիկին՝ հասկացավ , որ պետք չէ վատություն անել նրան :

-Վա՜յ,ապրես շա՜տ , – բացականչեց քույրիկը

 

 

 

 

 

 

Մարկ Տվեն
Թոմ  Սոյերի արկածները

 

Երկուշաբթի առավոտյան Թոմն իրեն շատ դժբա□տ զգաց: Նա միշտ իրեն դժբախտ էր զգում, որովհետև այդ օրով էին սկսվում մի նոր շա□աթվա տանջանքները դպրոցում: Նա այդ օրը ցանկանում էր, որ ընդհանրապես կիրակի չլիներ. գերության մեջ լինելը դրանով ավելի ատելի էր դառնում: Թոմը պառկած մտածում էր: Հանկարծ նա ցանկացավ հիվանդ լինել. Այդպիսով կարող էր դպրոց չգնալ և տանը մնալ: Այստեղ ինչ-որ անորոշ հնարավորություն կար: Նա ինքն իրեն ստուգեց: Ոչ մի տեղը չէր ցավում: Նորից ստուգեց: Այս անգամ թվաց, թե փորացավի նշաններ կան, և նա դրանց հետ որոշակի հույս կապեց: Բայց շուտով այդ նշանները թուլացան և հետզհետե ամբողջովին անհետացան: Թոմը նորից սկսեց մտածել: Հանկարծ մի նոր բան հայտնաբերեց: Վերևի ատամներից մեկը շարժվում էր: Դա արդեն մեծ բախտ էր: Որպես սկիզբ նա ուզում էր տնքալ, երբ մտածեց, որ եթե սկսի այդ պատճառաբանությամբ, մորաքույրն այդ ատամը կքաշի, և դա ցավ կպատճառի: Նա որոշեց ատամը պահել որպես պահեստային  ցավ և ուրիշ պատրվակ գտնել: Որոշ ժամանակ ոչ մի բան չգտավ, հետո հիշեց բժշկի պատմած մի հիվանդության մասին, որ մեկին մի քանի շաբաթով անկողին էր գցել՝ միաժամանակ սպառնալով մատի կորստով: Նա վերմակի տակից հանեց ոտքը սկսեց ուսումնասիրել վիրավոր մատը:  Բայց այդ հիվանդության նշանները չգիտեր: Այնուամենայնիվ արժեր փոր□ել, և նա սկսեց եռանդով տնքալ: Իսկ Սիդը շարունակում էր անտեղյակ մնալ ու քնել: Թոմն ավելի խորը տնքաց, և նրան թվաց, որ մատն իրոք ցավում է: Ոչ մի արձագանք Սիդի կողմից: Մինչ այդ Թոմի շունչը կտրվեց: Նա մի փոքր հանգստացավ, ուժ հավաքեց ու տնքոցների հիանալի մի շարք արձակեց: Սիդը շարունակում էր խռմփալ: Թոմի համ□երությունն սպառվեց: Նա կանչեց՝ Սի՜դ, Սի՜դ, և եղբորը շարժեց: Դա ազդեց, և Թոմն սկսեց դարձյալ տնքալ: Սիդը հառաչեց, ձգվեց, հենվեց արմունկին և Թոմին նայեց: Թոմը շարունակում էր տնքալ: Սիդը ձայնեց նրան.

– Թո՜մ, լսի՜ր, Թո´մ:

Պատասխան չկար:

– Լսի՜ր, Թո´մ, ի՞նչ է պատահել, Թո´մ:

Նա շարժեց եղբորը՝ մտահոգ նայելով դեմքին:

– Թո՜ղ, Սի´դ, հանգիստ թող ինձ:

– Ի՞նչ է պատահել, Թո´մ, գնա՞մ, մորաքրոջը կանչեմ:

– Ո՜չ, հարկավոր չէ. գուցե կամաց-կամաց անցնի, ոչ մեկին մի՛ կանչիր:

– Բայց ես պարտավոր եմ: Այդպես մի տնքա, Թո´մ, սարսափելի է: Ինչքա՞ն ժամանակ է, որ դու այդ վիճակում ես:

– Ժամե՜ր, ա՜խ, ինձ ձեռք մի´ տուր, Սի´դ:
Բայց Սիդը իր հագուստները վերցրել ու գնացել էր մորաքրոջը կանչելու:  Այժմ Թոմն իսկապես տառապում էր. այնպես լավ էր նրա երևակայությունն աշխատում, և այնքան բնական էին նրա տնքոցները:

1. Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

դժբախտ __________________

շաբաթվա __________________

փորձել __________________

համբերությունն __________________
2. Գրի´ր տրված բառերի հականիշները.
ա/ դժբախտ              երջանիկ______________
բ/ ատելի                   սիրելի_______________
գ/ հիվանդ                 առողջ________________
դ/անհետանալ         երևալ________________

3.Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող հետզհետե  բառը:

ա/ աստիճանաբար
բ/   կարգին
գ/ ավելի ուշ
դ/շատ ուշ

4.Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված տեսակը.

ա/ դժբախտ-պարզ
բ/ փորացավ-բարդ
գ/ մորաքույր-բարդ
դ/ հիվանդություն-ածանցավոր

5.Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված.

ա/ վերմակ-ածական
բ/  նշան-գոյական
գ/ ատամ-գոյական
դ/ դպրոց-գոյական

6.Ո՞րն է տրված նախադասության ենթական:
Սիդը իր հագուստները վերցրել ու գնացել էր մորաքրոջը կանչելու:
ա/ հագուստները
բ/ մորաքույրը
գ/ Սիդը 
դ/ իր

7.Տեքստից դու՛րս գրիր մեկական պատմողական և բացականչական  նախադասություն:
_ Երկուշաբթի առավոտյան Թոմն իրեն շատ դժբախտ զգաց: _

– Թո՜ղ, Սի´դ, հանգիստ թող ինձ: _____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

8.Հոմանիշ զույգերից  ո՞րն է սխալ.
ա/ մտածել-մտորել
բ/փնտրել – որոնել
գ/ լսել – ականջ դնել
դ/բնական – արհեստական

9.Վերնագրի´ր տեքստը:

____Դժբախտ օր___________________
10.Տեքստում ընդգծված նախադասության մեջ բաց են  թողած կետադրական նշաններ:

Լրացրո՛ւ  դրանք:

11.Գրի´ր  մեկ բառով.
ա/ մոր քույրը                  _մորաքույր____________

բ/ միտք անել                  _մտածել___________
գ/ ման գալ                      __զբոսնել____________

դ/ որոշում կայացնել  __որոշել____________

 

12.Ինչո՞ւ էր երկուշաբթի օրերը Ջելսոմինոն իրեն դժբախտ զգում:

 

Նա միշտ իրեն դժբախտ էր զգում, որովհետև այդ օրով էին սկսվում մի նոր շա□աթվա տանջանքները դպրոցում:

______________________________________________________________________________
13.Թոմն ինչո՞ւ չէր սիրում կիրակի օրերը: Տեքստում ընդգծի՛ր այդ հատվածը:

__ ____________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

14.Ինչո՞ւ էր Թոմն ուզում հիվանդ լինել:

որ դասի չգնար_ ___________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

 

15.Թոմը որոշեց սկզբից չասել ատամի մասին, որովհետև ̀
ա/ հարմար չէր գտնում նման պատճառաբանությունը
բ/պահում էր որպես պահեստային ցավ
գ/չէր մտածել այդ մասին
դ/ մի անգամ արդեն նման պատճառաբանություն արել էր

 

 

Ականջը կտրել-տղա նշանել
ականջը բամբակ կոխել-խուլ ձևանալ
ականջ անել-լսել
ականջ դնել-լսել
ականջը գցել-իմաց տալ
ականջը դինջ-խաղաղ

անոսկոր լեզու-բամբասող
անցավ գլուխը ավետարանի տակ դնել-իրեն չվերվող իրեն օգուտ չբերող խառը գործերի մեջ մտնել-խառնվել
անունը բերան բերել-մեկի անունը արտասանել
անունը լեզվի ծայրին լինել-մեկի անունը հիշելու մոտ լինել
անունը ծամոն դարձնել-նրա մասին շատ խոսել
անփորձ աչք -ոչ հմուտ

աչքը սուր-հեռուն լավ տեսնող
աչքի անցկացնել-հապճեպ կարդալ

աչքի տակ ունենալ-
աչքի գրող-ատելի մարդ
աչքի փուշ-սաստիկ ատելի

Դարձվածքներ

 

1.Ընդգծված դարձվածքները փոխարինիր հոմանիշ բառերով:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու նկատեց, որ կողքի ուղևորը վախեցած  նստած է:Նա փորձեց հարևանին ոգևորել:

— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը հեշտ է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան ավելի վտանգավոր է: Էս քանի օրը բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:

2.Տրված դարձվածները արտահայտիր մեկական բառերով:

Պատի ծեփ դառնալ-սպիտակել,սպրտնել, պայման կապել-պայմանավորել, քիթը կախել-նեղանալ, բերանը բաց մնալ-զարմանալ:

3.Տրված արտահայտություններից յուրաքանչյուրով երկու նախադասություն կազմիր` մի դեպքում դրանք գործածելով ուղիղ իմաստով, մյուս դեպքում` որպես դարձվածք:

Մատը մտցնել բզեզի բույնը,  մատը կծել, մատից փուշ հանել:

Վարդանը անտառում մատը մտցրեց բզեզի բույնը

Մայրիկը նկատեց ,որ ինձ պետք չէր մատը մտցնել բզեզի բույնը:

Մեղուն կծեց նրա մատը:Անուշիկը  այդ պահին մատը կծեց:

Անահիտը մատից փուշ էր  հանում :Այդ նեղության պահին  պետք է ժողովրդի մատից փուշը հանել:

 

4.նՓակագծերում տրված դարձվածքներն իրենց հոմանիշների փոխարեն գրիր:

Օրերից մի օր Նապոլեոնը հյուրասիրում էր իր բժշկին:

Երբ բժիշկը հարբել էր, կայսրը հարցրեց.

— Բերանդ ջուր մի առ, բժիշկ, ասա, քո ամբողջ կյանքում քանի՞ մարդ ես էն աշխարհն ուղարկել:

Բժիշկը պատասխանեց.

—          Երեք հարյուր հազարով պակաս մարդ եմ գրողի ծոցն ուղարկել, քան Դուք:

5.Նախադասությունների մեջ ընգծված արտահայտությունները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:

Հանկարծ վախեցավ. բա որ գազանը նորից գա, ինքն ինչ է անելու:

Այ քեզ պատմություն, լսողները զարմացան:

Փոքր երեխա է, բայց ինչեր գիտի:

Աղքատ մի մարդ բացեց դուռը:

6.Տրված դարձվածքների իմաստները բացատրի՛ր:

Ջրից չոր դուրս գալ-չպատժվել, սիրտ տալ-ոգևորել. գլուխը կորցնել-խառնվել իրար, հալից ընկնել-հոգնել, սիրտը վկայել-գուշակել, սիրտ անել-համարձակել:

 

 

1.Կազմիր բարդ բառեր արև, լույս, հող, ջուր, նկար արմատներով: Յուրաքանչյուր բառով որքան կարող ես: Օրինակ՝ արև-արևածաղիկ, արևաշող

արև-արևելյան,արևմուտք,արևային

լույս-լույսաբաց,լուսամուտ,

հող-հողամաս

ջուր-ջրահարս,ջրացք,ջրամբար

նկար-նկարիչ,նկարող

2.Տրված բառերը դարձրու ածանցավոր`սալոր-սալորենի, գիր-գրություն, տուն-տնային, բարի-անբարի, տանձ-տանձենի, սեր-անսեր, արև-արևային,
օրինակ՝ սալոր-սալորենի

3.Հետևյալ արմատներից ու բառերից կազմիր բարդ բառեր.

Գույն+ գեղ-գունագեղ
Արյուն+ հեղ-այրունահեղ
Ջուր+ հեղձ-ջրհեղեղ
Ծաղիկ+ փունջ-ծաղկեփուջ
Ես+սեր-եսասեր
Նավ+ վար-նավավար

4. Տեքստից դուրս գրիր հոգնակի թվով գործածված գոյականները և դարձրու եզակի, օրինակ՝ հանքանյութեր-հանքանյութ:

Գետնի տակ թաքնված հանքանյութերի մասին շատ հետաքրքիր տեղեկություններ կարող է տալ բույսերի հանելուկային լեզուն։ Ծառը, թուփը, ծաղիկը կամ
սովորական խոտը բնական մի բարդ լաբորատորիա է։ Նրանց արմատները
պոմպերի նման գետնի տակից քաշում են տարբեր նյութերի լուծույթներ։ Տերևների
մեջ և ցողուններում կուտակվում են մետաղներ, որոնց պաշարները թաքնված են
գետնի խորքերում։ Որպեսզի այդ մետաղը հայտնաբերեն, այրում են հավաքած
բույսերի նմուշները և ուսումնասիրում ստացված մոխիրը։ Քննության են ենթարկվում
նաև բույսերի հյութերը։ Այդպես կանաչ «հետախույզները» օգնում են որոշելու
հողաշերտի կազմությունը, ցույց են տալիս, թե որտեղ հանքավայր կա։

Ալեքսանդր Մելքումյանի «Հայաստանի քարերի աշխարհում» գրքից

 

Ես ուզում եմ, որ …

Մարդիկ ծնվում են, որովհետև …

Եթե դպրոցական օրենքները հաստատեին աշակերտները, …

Սիրում եմ գարունը, որովհետև…

Եթե մարդիկ չկարողանային լացել և ծիծաղել,  …

 

տեղեկություններ-տեղեկություն

լուծույթներ- լուծույթ

արմատներ-արմատ

պոմպեր-պոմպ

նյութեր- նյութ

Տերևներ-Տերև

մետաղներ- մետաղ

պաշարներ-պաշար

խորքեր-խորք

բույսեր-բույսեր

նմուշներ-նմուշ

խորքեր-խորք

հետախույզեր-հետախույզ

մարդիկ-մարդ

օրենքներ-օրենք

աշակերտներ-աշակերտ

 

6.Կարդա՛ առակը և պատասխանիր հարցին: 

Առյուծն ու նապաստակը

Առյուծը գտավ քնած նապաստակին և ուզում էր խժռել, երբ հանկարծ տեսավ. որ կողքով փախչում է եղջերուն: Նապաստակին թողեց ու ընկավ եղջերուի ետևից, իսկ նապաստակը աղմուկից զարթնեց ու փախավ:
Առյուծը շատ վազեց եղջերուի ետևից, բայց չկարողացավ բռնել և  վերադարձավ այնտեղ, որտեղ թողել էր նապաստակին: Տեսնելով, որ նա էլ արդեն չքացել է, ասաց.«Տեղն է ինձ, ձեռքիս որսը բաց թողեցի և  դատարկ հույսի ետևից ընկա»:

Հարց—առաջադրանք

Ընտրիր այն միտքը, որն արտահայտում է առակի գաղափարը (ասելիքը):
Ընտրությունդ պատճառաբանիր:

• Երկու նապաստակի ետևից ընկնողը ոչ մեկին չի հասնի:
• Մարդիկ, ընկնելով շատի ետևից, կորցնում են նաև քիչը:
• Պետք չէ բավարարվել քչով, պետք է ձգտել ավելիին հասնել: