315.  Սխալները գտի´ր և ուղղի´ր:

Ամեն անգամ իր արածը հիշելուց կարմրում էր:

Մանկությունս հիշելիս սիրտս դառնում է գինով:

Արտը հնձելիս էլ ականջը  ձայնի Էր:

Արտը հնձելուց հանկարծ իր անունր լսեց:

Փորելուց  բահն ինչ-որ բանի դեմ առավ:

Ամեն անգամ այդ դուռը բացելուց հիշում էր իր վախը:

Մատը մեխելուց էր վիրավորվել:

316.  Երկրորդ  նախադասությունը փակագծում գրված բառով միացրո´ւ  առաջինին (ընդգծված բառերը հանի´ր կամ  փոխի´ր):

Օրինակ՝  քաղաքի  ճանապարհին մի բազմություն տեսա: Դրան մեր հին ծանոթն էր առաջնորդում: (որին) — Քաղաքի ճանապարհին մի բազմություն տեսա, որին մեր հին ծանոթն Էր առաջնորդում:

Խալիֆաները  հիմնեցին և  մայրաքաղաք դարձրին Բաղդադը: Բաղդադի գեղեցիկ ճարտարապետությունն ու շքեղությունն աոասպել  դարձան: (որի)
Խալիֆաները  հիմնեցին և  մայրաքաղաք դարձրին Բաղդադը,որի գեղեցիկ ճարտարապետությունն ու շքեղությունն աոասպել  դարձան:

Գիտնականի հետաքրքրությունը  գրավեց մի բարձունք: Դրա տակ հին քաղաքի ավերակները պիտի լինեին, ըստ ավանդության: (որի)
Գիտնականի հետաքրքրությունը  գրավեց մի բարձունք,որի տակ հին քաղաքի ավերակները պիտի լինեին, ըստ ավանդության:

Վանքի  մի խցում նստել է մի ծերուկ: Նա գրքեր է քննում խորասույզ: (որր)
Վանքի  մի խցում նստել է մի ծերուկ,որը գրքեր է քննում խորասույզ:

Կար ու չկար. մի ձկնորս կար: Մի գիշեր այդ ձկնորսը  շալակեց իր ուռկանն ու ծովափ իջավ: (որր)
Կար ու չկար. մի ձկնորս կար,որը մի գիշեր  շալակեց իր ուռկանն ու ծովափ իջավ:

Տաճարի քրմերը մի էշ ունեին: Իրենց թափառումների ժամանակ այդ էշով նրանք բեռ էին փոխադրում: (որով)
Տաճարի քրմերը մի էշ ունեին,որով իրենց թափառումների ժամանակ բեռ էին փոխադրում:

317.  Ածականի՝ սխալ կազմված գերադրական  աս­տիճանի ձևերը գտի´ր և ուղղի´ր:

Տե´ ս. Ամենամեծ քարերն եմ գտել ու բերել:

Ամենից  շքեղ զարդերր՝ քեզ:

Լավագույն տարբերակն իմ առաջարկածն է:
Թաքնվի´ր ամենամեծ ծառի փչակում:

Ձեր պարտեզում բուրում են ամենից  qեղեցիկ վարդերը:

Ամենաազնիվ մարդիկ են շրջապատում մեզ:

Երեկ երկնքում փայլում էր երբևէ տեսածս ամենապայծառ  ծիածանը:

Ինձ պատմի´ր երկար հեքիաթր:

Բուսական աշխարհի ամենահին ներկայացուցիչներից մեկը ծառանման ձարխոտն է:

318.  Կետերի փոխարեն մի այնպիսի արմատ գրի´ր, որ երկու բառ կազմի՝ և´ նախածանցի հետ, և´ վերջածանցի:

Անծալք. անոսկեղեն,  անհեղուկ, անզինվոր, չ … ավոր, տ … ույք, դժբախտավոր, տ … ուն, տհաճելի,  անջատիչ:

Առաջադրանքներ՝

1. Ինքդ վերնագրի՛ր բանաստեղծությունը և մեկնաբանի՛ր:
   ՙՙՈսկեզօծ արտ՚՚ ,որովհետև արտում աճում էր ցորեն, իսկ ցորենը ոսկեգույն է :
   

1. Արձակ, գրավոր պատմի՛ր բանաստեղծությունը։
   Ցորենի արտը արդեն հասել է , քամին օրորում է և այն նմանվում է բոցավառվող արտի: Այդ դաշտում կար մոծակ , մեղու , բոռ և դեղձանիկ :Ցորենը լավ հասունացել էր և պատրաստ էր հնձվելու:

1. Նկարում պատկերված են 3 թռչող նետեր
   և 9 անշարժ
   փուչիկներ: Երբ նետը դիպչում է փուչիկին, փուչիկը
   պայթում է, իսկ նետը շարունակում է թռչել նույն
   ուղղությամբ: Քանի՞ փուչիկի չեն դիպչի նետերը:
   (A) 2 (B) 3 (C) 4 (D) 5 (E
   
   Սեղանի վրա դրված է երեք մարմին (տե՛ս նկարը): Պատասխանի
2. տարբերակներում բերված նկարներից ո՞րը կտեսնի Պետրոսը, երբ
3. նայի սեղանին վերևից:
4. (A) (B) (C) (D) (
   
   

. Հասմիկը երկու նետով կրակեց թիրախին (տե՛ս նկարը):
Առաջին անգամ նա վաստակեց 14 միավոր, երկրորդ
անգամ՝ 16 միավոր: Քանի՞ միավոր վաստակեց Հասմիկը
երրորդ անգամ:
(A) 17 (B) 18 (C) 19 (D) 20 (E) 22

4. Այգին բաժանված է նույնանման քառակուսիների: Արագաշարժ
   և դանդաղաշարժ
   խխունջները սկսում են շարժվել
   ܵ կետից տարբեր ուղղություններով՝ այգու պարագծի
   երկայնքով (տե՛ս նկարը): Դանդաղաշարժ
   խխունջը շարժվում է ժամում 1 մետր
   արագությամբ (1
   մ/ժ), իսկ արագաշարժը՝ ժամում
   2 մետր արագությամբ (2
   մ/ժ): Այգու ո՞ր կետում
   երկու խխունջները կհանդիպեն:
   (A) A (B) B (C) C (D) D (E) E
   
5. Լուսինեն թղթի վրա հաշվեց երկու երկնիշ թվերի տարբերությունը:
   Հետո նա ներկեց իր գրած գործողության մեջ երկու թվանշան,
   ինչպես ցույց է տրված նկարում: Որքա՞ն է Լուսինեի ներկած թվանշանների գումարը:
   (A) 8 (B) 9 (C) 12 (D) 13 (E) 15
6. Աստղը պատրաստված է չորս հավասարակողմ եռանկյուններից
   և
   քառակուսուց (տե՛ս նկարը): Քառակուսու պարագիծը 36 սմ է: Որքա՞ն է
   աստղի պարագիծը:
   (A) 144 սմ (B) 120 սմ (C) 104 սմ (D) 90 սմ (E) 72 սմ
7. Նկարում բերված է տարվա ամիսներից մեկի օրացույցը: Ցավոք,
   այդ օրացույցի վրա թանաք է թափվել, և օրացույցի մեծ մասը չի
   երևում: Շաբաթվա ի՞նչ օր է նկարում բերված ամսվա 25-ը:
   (A) Երկուշաբթի (B) Չորեքշաբթի (C) Հինգշաբթի(D) Շաբաթ (E) Կիրակի
   

8.Ամենաքիչը քանի՞ անգամ մենք պետք է նետենք սովորական զառը, որ վստահ լինենք, որ
առնվազն մեկ արդյունք կկրկնվի: Սովորական զառը նետելու արդյունք համարվում է
զառի վերևի նիստի վրայի կետերի քանակը:
(A) 5 (B) 6 (C) 7 (D) 12 (E) 18

9. Նկարում պատկերված է 3 քառակուսի: Ամենափոքր քառակուսու
   կողմի երկարությունը 6 սմ է: Որքա՞ն է ամենամեծ քառակուսու
   կողմի երկարությունը:
   (A) 8 (B) 10 (C) 12 (D) 14 (E) 16
10. Բերված պատկերում շրջաններն էլեկտրական լամպեր են, որոնք լարերով միացված են
    միմյանց: Սկզբում բոլոր լամպերն անջատված են: Լամպերից որևէ մեկին դիպչելու
    դեպքում այդ լամպը
    և նրա բոլոր հարևան լամպերը լուսավորվում են:
    Ցանկացած մեկ լարի ծայրերին միացված լամպերը կոչվում են
    հարևան: Ամենաքիչը քանի՞ լամպի է անհրաժեշտ դիպչել, որ
    լուսավորվեն բերված պատկերի բոլոր լամպերը:
    (A) 2 (B) 3 (C) 4 (D) 5 (E) 6
    
    Նկարում բերված չորս հավասար քառակուսիներից որո՞ւմ է սև տարածքի մակերեսն ամենամեծը:Հավասար է բոլոր քառակուսիներում:
    (A) A-ում (B) B-ում (C) C-ում(D) D-ում (E)
    
    
    Ինը ավտոմեքենա մոտենում են խաչմերուկին և խաչմերուկն անցնում դրանց վրա նշված սլաքների ուղղություններով (տե՛ս նկարը): Պատասխանի տարբերակներում բերված պատկերներից ո՞րն է ցույց տալիս այդ մեքենաների դասավորվածությունը խաչմերուկն անցնելուց հետո:
    (A) (B) (C) (D) (E)

 Բուդդիզմի հիմնադիր է համարվում Սիդխարտխա Գաուտաման, ով աշխարհին հայտնի է որպե Բուդդա`   Լուսավորիչ: Շակյաների ցեղի թագավորի որդի Սիդխարտխա Գաուտաման ծնվել է մոտավորապես մ.թ.ա. 567թ: Համաձայն առասպելների`   թագավորը որդու մասին Աիտա Դևալի կողմից արված մարգարեությունից պաշտպանելու համար միակ ժառանգին շրջապատել էր շքեղությամբ և անում էր ամեն ինչ, որպեսզի թագաժառանգը ոչ մի դժվարություն չտեսնի: Բայց Գաուտամային հաջողվում է դուրս գալ պալատից և այստեղ տեղի է ունենում իրականության հետ երեք հանդիպում. Հիվանդի, ծեր մարդու և թաղման ծիսակատարության: Այսպես անհոգ թագաժառանգը իմանում է, որ աշխարհում կա հիվանդություն, ծերություն և մահ:  Ցնցված իր բացահայտումներից`   ապագա Բուդդան ընդունում է որոշում փնտրել այդ ելքը: Նա փախչում է պալատից և 29 տարեկան հասակում միանում թափառական ճգնավորակյացներին, որոնց հետ անցկացնում է 6 տարի:  Բուդդան շատ արագ սովորում է յոգայի ինքնասահմանափակման մի շարք հնարքներ և հեշտությամբ մտնում էր յոգի ամենաբարդ իրավիճակների մեջ: Սակայն նրան մի միտք էր տանջում, որ այդ ճանապարհով նա ճշմարտությանը չի հասնի: Հերթական անգամ անհաջող փորձերից հետո ճգնավոր Գաուտաման գալիս է այն համոզման, որ պետք է այլ ճանապարհ գտնել: Նստած բո ծառի տակ`   Գաուտաման մշտապես և անշարժ նայում էր արևելք, նրա միտքը միայն մի նպատակի էր ուղղված. տեղից չշարժվել մինչև գերագույն և բացարձակ գիտելիքների չհասնի: Այդպես ծառի տակ նա անցկացրեց 7 շաբաթ: Մի անգամ, երբ նա ծառի տակ խորասուզվել էր մտքերի մեջ, նա բուդդայի իրավիճակ է ապրում: Գաուտաման տիրապետեց նրան, ինչ փնտրում էր: Դրանից հետո սկսվում է նրա քրոզչական գործունեության շրջանը: Բուդդայի աշակերտների թիվը անընդհատ աճում էր: Նրանք միանում են բուդդայական համայնքներին`   սանգխաներին, որոնք հետո ձևավորեցին բուդդայական վանքեր: Բոլոր ուղություններով ուղարկվեցին առաքյալներ, որոնք պետք է տարածեին նոր ուսմունքը: Բրահմայականներն էլ էին դիմում բուդդիզմին: Շատ մարդիկ դառնում էին Բուդդայի աշխարհիկ աշակերտները: 40 տարի առաքելական աշխատանք ծավալելուց հետո Բուդդան հասկացավ, որ եկել է այն ժամանակը, որպեսզի ազատվի իր մարմնից և հասնի նիրվանային`   բացարձակ ազատության: Նա իր կյանքի վերջին ժամերը օգտագործեց վանականներին խորհուրդներ տալով: Նրա վերջին բառերն էին. «Կենցաղի բոլոր մասերն էլ անցողիկ են, անհողդողդ կերպով պայքարեք ձեր ազատության համար»: Ասում են, որ նա մահացավ 80 տարեկան հասակում: Բուդդիզմի հիմք են հանդիսանում 4 ճշմարտություն. 1. գոյություն ունի տառապանք (դուխկխա) 2. դրան ունի պատճառ 3. այն կարելի է դադարեցնել 4. դրան հասնելու ճանապարհ գոյություն ունի Այսպիսով`   Բուդդիզմի հիմքը հանդիսանում է տառապանքի իսկությունը: Բուդդիզմում տառապանք հասկացվում է ոչ միայն ֆիզիկապես, այլ նաև «հոգու» տառապանք:

1. Ի՞նչ են կենդանի օրգանիզմների հյուսվածքները:
   Դրանք լինում են 4 տեսակի՝ էպիթելային, շարակցական, մկանային, նյարդային։
2. Ինչպե՞ս կարելի է դիտել հյուսվածքները:
   մանրադիտակով
   
3. Հյուսվածքներում միջբջջային կառուցվածքի ի՞նչ ձեւեր գիտեք:
   Լինում են բուսական և կենդանական:
   
   4. Ո՞ր կենդանի օրգանիզմներում կան հյուսվածքներ:
   Բոլոր բազմաբջիջ օրգանիզմներում
   

5.Բուսական ի՞նչ հյուսվածքներ կան:
Կան գոյացնող , հիմնական, փոխադրող,մեխանիկական հյուսվածքներ:

6. Որո՞նք են ծածկող, փոխադրող, գոյացնող հյուսվածքների առանձ-
   նահատկությունները: Ի՞նչ գործառույթ են դրանք կատարում:
   Ծածկող հյուսվածքը բույսը պաշտպանում է արտաքին աշխարհի անբարենպաստ պայմաններից: Դրանից են կազմված բույսերի վերնամաշկն ու ծառերի խցանը:Փոխադրող հյուսվածքի միջոցով տերևներից դեպի արմատ և արմատից դեպի տերևներ են շարժվում ջուր, շաքար, աղեր և բազմաթիվ այլ նյութեր:Գոյացնող հյուսվածքի բջիջներն անընդհատ բաժանվում են և այդ հատկության շնորհիվ բույսերն աճում են: Բույսերում գոյացնող հյուսվածքը տեղակայված է արմատի ծայրամասում և ցողունի գագաթում:

Առաջադրանքներ

1) Թիվը պակասորդով կլորացրե՛ք մինչև տասնորդականները.

ա) 0,93820,9 =1,        դ) 1,0625=1         է) 200,18=200 ,

բ) 28,2897 =28,2,       ե) 80,0388=80 ,         ը) 567,9111=567.9 ,

գ) 100,5621=100,5 ,      զ) 6,0999=6.1 ,           թ) 0,0008=0։

2) Ասե՛ք, թե մինչև որ կարգն է կլորացված թիվը.

ա) 93,6527 ≈ 93,65 հարյուրերորդական ,    գ) 0,563891 ≈ 0,564 հազարերորդական ,       ե) 0,7014 ≈ 1 ամբողջ,

բ) 734,82 ≈ 735 ամբողջ,           դ) 0,563891 ≈ 0,6 տասնորդական ,          զ) 0,102 ≈ 0 ։

3) Հաշվե՛ք և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները.

ա) 0,377 + 3,409 – 2,1006=5.88,    գ) 4,5 + 0,3796 + 1,225=6.10,

բ) 12,4589 – 6,27 + 1,395=7.58,      դ) 0,1 – 0,01 – 0,001=0.08:

Լրացուցիչ

4) Թիվը հավելուրդով կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները.

ա) 7,8932 =7.90,       դ) 0,9999=0.99 ,           է) 2,3845 =2.38,

բ) 85,0639=85.06 ,      ե) 65,6788=65.67 ,         ը) 18,0936 =18.09,

գ) 0,1111=0.11 ,        զ) 721,8957=721.89 ,        թ) 55,6009=55.60 ։

5) Գրե՛ք այն բոլոր թվանշանները, որոնք աստղանիշի փոխարեն

գրելու դեպքում կլորացումը ճիշտ կատարված կլինի.

ա) 2,661 ≈ 2,66 , գ) 18,6 ≈ 18,59 , ե) 7,5 ≈ 7,59 ,

բ) 0,31 ≈ 0,3 , դ) 25,039 ≈ 25,04 , զ) 800,001 ≈ 800 ։

6) Կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները և համեմատե՛ք

թվերը.

ա) 0,136 և 0,144
0.14 = 0.14,                    դ) 12,129 և 12,131 12.13 = 12.13,

բ) 2,254 և 2,256
2.25 = 2.25,                     ե) 7,9951 և 8,0049 8 = 8,

գ) 3,769154 և 3,767002
3.76 = 3.76,          զ) 0,009 և 0,001:

7) Ուղղանկյունանիստի երկարությունը, լայնությունը և բարձրությունը համապատասխանաբար 12,4 դմ, 5,08 դմ և 3,6 դմ են։ Գտե՛ք ուղղանկյունանիստի ծավալը և պատասխանը կլորացրե՛ք մինչև հարյուրերորդականները։
12.4*5.08*3.6=226.77 դմ