309. Փակագծի բառը գրի´ր պահանջվող ձևով:

Օրինակ ՝ Ներկր (վրձին) պատին էր քսում ու հիացած նայում էր իր (արած): — Ներկը վրձնով պատին էր քսում ու հիացած նայում իր արածին

Գերմանացի փիլիսոփա Կանտը ծնվել է Քյոնիգսբերգում և ութսուն տարի հետո այնտեղ էլ  մահացել է : Նա իր միտքը ընդգրկել է ոչ միայն երկիր մոլորակի,այլև Արեգակնային համակարգի և ողջ տիեզերքի: Սակայն կյանքի ընթացքը Կանտը, կարելի է ասել, դուրս չեկավ հայրենի քաղաքից: Նրա ամենահեռավոր ճամփորդությունը եղավ Պիլաու գյուղի գնալը, որը Քյոնիսբերգից  ընդամենը քառասունհինգ կիլոմետր էր հեռու:

312.  Նախադասությունն ընդարձակի´ր՝ ինչո՞վ, ումո՞վ հարցին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով:

Կապիկն արագ-արագ իր բուրդն էր սանրում թաթով:

Այդ կինն անտառից միշտ էլ վերադառնում է ոտքով:

Մարդն իր գործը անելու է կացինով:

Ընկերների մոտ գլուխ էր գովում իր սխրանքով:

Նախագծի ընթացքը-սովորել նոր բույսեր ,որոնք գրանցված են Հայաստանի Կարմիր գրքում
Նախագծի մասնակիցները միջին դպրոցի սովորողններ :

Ես կներկայացնեմ միքանի բույսեր

Աբեղախոտ,Ալոճ փոքրատերև,Այծակն

Աբեղախոտ ընտանիքի միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի, կիսաթփերի և թփիկների ցեղ։ Հայտնի է մոտ 200, ՀՀ-ում՝ ավելի քան 14 տեսակ։ Առավել տարածված են աբեղախոտ փքված , աբեղախոտ սևաբաժակ , աբեղախոտ վրացական , աբեղախոտ թավոտ , աբեղախոտ ճահճային  և այլ տեսակներ՝ գրեթե բոլոր մազերում։ Աճում է անապատայինից մինչև ենթալպյան գոտիներում, չոր, խոտածածկ լանջերին, անտառներում, թփուտներում, խոնավ մարգագետիններում, գետերի և ջրամբարների ափերին, քարքարոտ վայրերում։ Որոշ տեսակներ մոլախոտեր են, աղտոտում են արոտավայրերը, հացաբույսերի ցանքսերը, խոտհարքները։

Ալոճ փոքրատերև

2-2,5 մ բարձրությամբ, մոխրագույն կեղևով, փոքրաթիվ բարակ փշերով թուփ է։ 1-3 սմ երկարությամբ, 1-1,8 սմ լայնությամբ տերևները, սկզբում երկու կողմից թավոտ են, հետագայում համարյա մերկ, մեծ մասամբ երկարավուն ձվաձև, հազվադեպ օվալ ատամնաձև կամ աղեղնաձև եզրով։ Ծաղկաբույլի ծաղիկները 4-10-ն են,իսկ 9-12 մմ երկարությամբ պտուղը երկարավուն էլիպսաձևից մինչև տանձանման։Բույսը աճում է ստորին լոռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 800-1200 մ բարձրությունների վրա, եզրին։ Ծաղկում է մայիս ամսին, պտղաբերում՝ սեպտեմբեր-հոկտեմբերին։Վտանգված տեսակ է, որի տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանների մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս։ Հայաստանի կարմիր գրքի առաջին հրատարակչության մեջ ընդգրկված չէր:

Այծակն

Արմատային համակարգը փնջաձև է։ Ցողունը ծղոտ է, բարձ.՝ 20-50 սմ, տերևները՝ գծանշտարաձև։ Ծաղկաբույլը բարդ հասկ է, պտուղը՝ հատիկ։ Ծաղկում են գարնանը և ամռան սկզբին։ՀՀ-ում հայտնի է 8 տեսակ՝ այծակն ցցամազ, այծակն գլանաձև, այծակն եռաքիստ , այծակն սովորական և այլն։ Տարածված է Արարատի, Սյունիքի մարզերում, Երևանի շրջակայքում (500-2150 մ բարձրություններում)։ Աճում է չոր, քարքարոտ լանջերին, դաշտերում, դրանց միջնակներում, ճամփեզրերին, աղբոտ վայրերում։ Ցորենի մոտ ազգակիցն է. էվոլյուցիայի ընթացքում մասնակցել է ցորենի տեսակների առաջացմանը։

Մենք ուրբաթ օրը ,ժամը 11:00 ուղևորվեցինք դեպի Գյումրի Միջին դպրոցի երեխաների, ընկեր Անիի ու ընկեր Գայանեի հետ, բայց ճանապարհին մենք նաև այցելեցինք Արուճի քարավանատուն, Արուճի եկեղեցի : Այցելեցինք նաև Մաստարա գյուղը ,քայլք գյուղում:Այցելելուց հետո մենք ուղևորվեցինք դեպի հյուրանոց : Հանգստացանք և գնացինք ման գալու Գյումրու գլխավոր փողոցներով, դրանից հետո օրը վերջացավ:Գյումրու Յոթ Վերք և Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցիները այցելեցինք առավոտյան , նաև ավելի լավ ման եկանք Ռուսթավելու և Գորկու փողոցներով:Այցելեցինք դարբնոց և Թումո :Իսկ երրորդ օրը այցելեցինք Սև բերդ և Ձիթողցոնց տուն-թանգարան : Կիրակի վերադարձանք տուն :
Հրաշալի էր 👍😊

300.  Ընդգծված նախադասությունը (հեղինակի խոսքը) գրի´ր՝

ա) ուրիշի ուղղակի խոսքից  առաջ,
բ) ուրիշի ուղղակի խոսքից  հետո:

-Քեզ հետ խաղալ չեմ կարող,-պատասխանեց  աղվեսը,- ես ընտելացած չեմ:
Աղվեսը պատասխանեց  .
-Քեզ հետ խաղալ չեմ կարող, ես ընտելացած չեմ:
-Քեզ հետ խաղալ չեմ կարող, ես ընտելացած չեմ,-պատասխանեց  աղվեսը:

-Վարվելակարգը թույլ չի տալիս միապետի ներկայությամբ հորանջել,- ասաց թագավորը, -քեզ արգելում եմ հորանջել:

Թագավորը ասաց
-Վարվելակարգը թույլ չի տալիս միապետի ներկայությամբ հորանջել,քեզ արգելում եմ հորանջել:

-Վարվելակարգը թույլ չի տալիս միապետի ներկայությամբ հորանջել,քեզ արգելում եմ հորանջել ,-ասաց թագավորը:

305.Քո հանգստյան կամ արձակուրդային օրերի մասին  պատմի´ր (կրկնվող բաներից ո՞րն ես շատ սի­րում, ի՞նչն է ձանձրացնում  կամ հոգնեցնում, այն օրերի մասին րնդհանրապես ի՞նչ ես մտածում և դրանց նկատամամբ ի՞նչ վերաբերմունք ունես):

308. Երկու խմբի գոյականները նախ վանկատի´ր, հետո դրանց հոգնակին կազմի´ր և օրինաչափությունը բացատրի´ր:

Օրինակ՝ ար -կըղ նը – կար,

արկղ — արկղեր, նկար — նկարներ:

Ա. Վագր-վա-գըր,վագրեր մանր-մա-նըր,մանրեր, աստղ-աս-տըղ,աստղեր, սանր-սա-նըր,սանրեր, ծանր-ծա-նըր, անգղ-ան-գըղ,անգղեր, կայսր-կայ-սըր, կայսրեր,զեբր-զե-բըր,զեբրեր:

Բ. Խրճիթ-խր-ճիթ,խրճիթներ, ձկնիկ-ձըկ-նիկ,ձկնիկներ, դպրոց-դըպ-րոց,դպրոցներ, գրիչ-գը-րիչ,գրիչներ, կռիվ-կը-ռիվ,կռիվներ, գլուխ-գը-լուխ, գլուխներ, տղա-տը-ղա ,տղաներ, կրակ-կը-րակ, կրակներ:

Հաջորդիվ լինելու է ինքնասոտուգում․․․
1. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 7,31 ⋅ 2,06=15,0586         դ) 20,02 ⋅ (–11,99)= -240.0398,
բ) (–0,01) . 43,91=-0,4391   ե) (–34,8) ⋅ (–0,348) =12.1104, 
գ) (–5,32) ⋅ (–2,2) =11.704,   զ) 12,12 ⋅ 10,01=121.3212 :

2. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 52,3527 ։ 3,27 =16,01,   դ) (–19,558) ։ (–7,7)=2,54 ,
բ) (–32,8) ։ (–8,2)=4 ,   ե) 0,1938 ։ 0,51=0,38 , 
գ) 25,52 ։ (–5,5)=-4,64 ,     զ) 2,304 ։ 7,2 =032

3. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 12 ⋅ 0,36=4,32 ,  դ) 4 ⋅ 2,575=10,3 , 
բ) 200 ⋅ 1,25=250 , ե) 77 ⋅ 0,98=75,46 , 
գ) 5 ⋅ 66,99=334,95 ,   զ) 134 ⋅ 1,73=231,82

4. Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.
ա) (0,241 – 0,15) ⋅ 100 + (3,72 + 14,25) ⋅ 10=9,1+179,7 =188,8,
բ) (56,37 – 43,21) ։ 10 – (2,36 – 2,01) ։ 100 =1,316-0,0035=1,3125

5. Ներկայացրե՛ք տասնորդական կոտորակի տեսքով.
ա) օրինակ՝  34 % = 34/100 =0,34,
բ) 90 %=90/100=0.9, գ) 17 %=17/100=0.17, դ) 5 %=5/100=0,05, ե) 123 %=123/100=1.23, զ) 250 %=250/100=2.5։

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

6. Շրջանակներում տեղադրել 1-ից 9 բնական թվերը (յուրաքանչյուրն օգտագործելով
մեկական անգամ) այնպես, որ եռանկյան բոլոր կողմերի վրա գտնվող թվերի
գումարները լինեն հավասար:

Երևանից-Գյումրի- 122 կմ
Տևողություն-2ժամ 10րոպե

Սև բերդ

Սև բերդ, հուշարձան ՀՀ Շիրակի մարզի Գյումրի քաղաքում։ 1834 թվականին կառուցված ամրոց է։ Անիի ստորգետնյա կառույցների նման Սև բերդի համար էլ ստորգետնյա ուղիներ են կառուցել և բերդից ճանապարհներ են եղել դեպի ներկայիս Մայր Հայաստան հուշարձանը և Կարմիր բերդը։ Ընդգրկված է Գյումրիի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում:

1837 թվականին կառուցված Ալեքսանդրապոլի ամրոցն իրենից ներկայացնում է ռազմական, ճարտարապետական շինությունների համալիր։ Կենտրոնական մասում «Ալեքսանդրապոլ» ամրոցն է՝ 3 դարպասներով, կենտրոնում՝ Սուրբ Ալեքսանդրա եկեղեցու հատակագիծն է և Ալեքսանդրապոլի ընդհանուր պաշտպանական համալիր հանդիսացող հարավային և հյուսիսային բերդերը։ Հյուսիսային կողմում Կարմիր բերդն է։ Հին Ալեքսանդրապոլի հատվածում տեղակայված է 102-րդ ռուսական ռազմաբազան։ Նա նշում է, որ այս պատմական հուշարձանը Կումայրիի բաղկացուցիչ մասն է, որից քիչ հեռու գտնված է եղել հին բերդաամրոցը՝ VII դարի եկեղեցով։ Բերդն ունեցել է իր պարսպային մասերից անձրևներից պաշտպանող յուրահատուկ ջրահեռացման համակարգ։ Բերդի պաշտպանական համակարգի մեջ մտնում են փոքր բետոնյա ամրություններ, որոնք գնդացրային կետեր են։ Այն սկսվում է դրա շուրջ մեծ ու լայն փորված փորվածքով։ Միջնաբերդն ավելի բարձրադիր է և գտնվում է շինության կենտրոնում։ Միջնաբերդի պատերի վրա կան նեղ և բարձր բացվածքներ, որտեղից կարելի է հրացանային կրակ բացել հակառակորդի վրա։

Լինկ

1. Տարբեր չափերի ի՞նչ կենդանի օրգանիզմներ գիտեք: Ներկայացրե՛ք ձեզ ծանոթ օրինակներ:
   Բազմաբջիջ օրգանիզմների օրինակներ – բույսեր,կենդանիներ,մարդ
2. Ո՞րն է կենդանի օրգանիզմների տարրական միավորը:
   բջիջը
3. Ո՞վ է առաջին անգամ տեսել բջիջը, ի՞նչ սարքի օգնությամբ:
   Ռոբերտ Հուկ ,մանրադիտակով
4. Շրջապատի որեւէ բույսի կամ կենդանու օրինակով ներկայացրե՛ք նրանց հիմնական հատկությունները:
   Օրինակ ձուկը շնչում և լողում է ջրի տակ:
5. Արդյոք կենդանի բջիջներն ունե՞ն ընդանրություններ: Որո՞նք են բջիջների բաղադրամասերը:
   Բոլոր բջիջները կազմված են ջրածնից, ածխածնից, ազոտից և թթվածնից։ Բջիջը կազմված է կորիզից և բջջապլազմայից:
6. Քանի՞ բջջից են կազմված տարբեր կենդանի օրգանիզմներ: Ներկայացրե՛ք օրինակներ:.
   Միաբջիջները կազմված են 1 բջջից , իսկ բազմաբջիջները ՝ բազում բջիջներից , օրինակ մարդունը հասնում է մինչև 1 000 000 000 000 հատի:

Կարդա՛ Ե. Չարենցի նամակը Թումանյանին։
Նմանատիպ մի նամակ էլ դու գրի՛ր և ուղարկի՛ր ընկերներիցդ մեկին։

Սիրելի ընկեր,
Լսել եմ քո բարի լուրի մասին և ցանկանում եմ այցելել քեզ ու անձամբ շնորհավորել : Շատ ուրախ եմ , որ դու կարողացել ես ընդունվել քո նախընտրած բաժինը և հուսով եմ մեծ հաջողությունների կհասնես :
Շուտով կհանդիպենք :
Քո ընկեր ՝ Մկրտիչ
16.03.2021 թ.

Առաջին պարապմունք՝  Ինքնուրույն աշխատանք բլոգներում․ թվել Հիսուս Քրիստոսի  աշակերտներին։ Ներկայացնել 10 միտք, որոնք նկարագրում են քրիստոնեական կրոնը։

1. Պետրոսը (Սիմոն Պետրոս, Կեփաս),Քրիստոս քարոզում է Առաքյալներին։
2. Անդրեասը,
3. Հակոբոսը (Զեբեդեոսի որդի, Որոտման որդի (Բաներեգես)),
4. Հովհաննեսը (Հովհաննես Ավետարանիչ, Հովհաննես Աստվածաբան),
5. Փիլիպպոսը,
6. Բարդուղիմեոսը (Նաթանայել),
7. Թադեոսը (Ղեբեոս, Հուդա)
8. Թովմասը (Երկվորյակ),
9. Մատթեոսը (Ղևի),
10. Հակոբոս Ալփյանը (Կրտսեր Հակոբոս, Ալփեոսի որդի),
11. Սիմոն Կանանացին (Նախանձահույզ),
12. Հուդա Իսկարիովտացին։
    
    
    
    
    

1. Մոնոթեիստական միաստվածություն, ավելի խորացված Երրորդության մասին ուսմունքով։ Ըստ քրիստոնեական հավատքի՝ աշխարհը արարվել է Միակ Աստծո կողմից, որն ունի երեք բնություն՝ Հայր Աստված, Որդի Աստված և Սուրբ Հոգի։
2. Աստված դիտարկվում է որպես կատարյալ Ոգի, Նա ոչ միայն ամենակարող և ամենագետ է, այլ նաև ունի անսահման բարություն և անվերջանալի սեր (Աստված սեր է)
3. Ըստ քրիստոնեության՝ մարդկային կյանքն ամենամեծ արժեքն է։ Մարդը դիտարկվում է որպես հոգով անմահ, ստեղծված Աստծո կողմից իր նմանությամբ։ Ըստ կրոնի՝ բոլոր մարդիկ հավասար են Աստծո առաջ, և Նա ամեն դեպքում բոլորին սիրում է։ Աստված տվել է մարդկանց ազատ կամքի իրավունք։
4. Մարդու կատարյալության մասին ուսուցում, ըստ որի՝ մարդիկ կատարյալ են և ստեղծված են որ Սուրբ լինեն (“․․․ Սուրբ եղեք, ինչպես Սուրբ է ձեր Երկնային Հայրը․․․”)
5. Հոգևոր աշխարհի առաջնայնությունը ֆիզիկական աշխարհի նկատմամբ։ Աստված ֆիզիկական աշխարհի անառարկելի ղեկավարն է, որը տվել է այս Երկիրը մարդուն, որ վերջինս այստեղ իշխի և այստեղ իր ֆիզիկական մարմնի միջոցով կատարի իր Սուրբ պարտականությունը։
6. Չարի սկիզբը համարվում է ոչ թե ֆիզիկական աշխարհը, այլ հոգևորը։
7. Արդարների հարության մասին ուսուցում, ըստ որի արդարները պիտի հարություն առնեն և ժառանգեն ֆիզիկական աշխարհը։
8. Աստծո՝ մարդկային կերպարանք ստանալու մասին ուսուցում՝ մարդկանց մեղքերից փրկելու, նրանց ճիշտ ուղղությամբ տանելու համար։ Ըստ քրիստոնեության՝ Հիսուս Քրիստոսը համարվում է Որդի Աստված, որը մարդկային կերպարանք ստացավ և որի խաչելությամբ մարդիկ փրկվեցին։
9. Քրիստոսաբանությունը ուսմունք է Հիսուս Քրիստոսի մասին։
10. Ամենակարևորներից է հանդիսանում Մկրտությունը:

Առաջադրանքներ

1․ Կատարի՛ր թվերի կլորացում․

145,6 =146;      3,67=3.7 ;   3,65=3.7 ;        24,6=25  ;  25,6  =26    ;   756,48=756.5    ; 755,48 =755.5;
56,81 =56.8;  56,9=57  ;     11, 54=11.5;  21,54=21.5;     77,5=78   ; 77,22=77,2;  87,625=87,6; 1245,5678=1245,6 ; 254,459=254,5

2․ Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով.

ա) 3,87=387/100,       գ) 137,56=13756/100    ե) 1,001=1001/1000       է) 3,5978=35978/10000

բ) 16,99=1699/100     դ) 0,003=3/1000    զ) 37,1=371/10          ը) 74,0938=740938/10000

3․ Կատարե՛ք գումարում.

ա)(–1,2) + (–3,4)=-4,6, գ) (–0,37) + (–6,23)=-6,6, ե) (–1,001) + (–2,456)=-3,457,

բ) (–8,75) + (–1,25)=-10, դ) (–4,38) + (–2,04)=-6,42, զ) (–18,203) + (–0,411)=-18.614։

4․ Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) 3,853 > 2,64 , դ) 15,899 > 14,9 , ե) 78832,91 > 78732,91 ,

բ) 72,93 < 73,851 , գ) 0,382 < 0,45 , զ) 663,0001 < 663,0002 ։

5․Կատարի՛ր բաժանում․

ա) 1000 ։ 0,25=4000 ,     դ) 1295 ։ 0,37=3500 ,          է) 888 : 0,37=2400,

բ) 169 ։ 1,3=130 ,          ե) 276 ։ 2,3=120 ,               ը) 302 : 0,2=1510 ,

գ) 7920 ։ 3,6=2200 ,        զ) 10572 ։ 8,81=1200 ,         թ) 4451 : 44,51=100։

6․ AB հատվածը C կետով բաժանվում է AC և CB երկու հատվածների։ CB հատվածի երկարությունը AC հատվածի երկարության 2/3-ն է։ Գտե՛ք AB հատվածի երկարությունը, եթե CB հատվածի երկարությունը 24 սմ է։
24:2*3=36
36+24=60 սմ

Լրացուցիչ առաջադրանքներ

7․ Որքա՞ն ժամանակում ժամացույցի ժամի սլաքը կպտտվի ուղիղ անկյան չափ և որքա՞ն  ժամանակում՝ փռված անկյան չափ, իսկ րոպեի սլա՞քը։
ուղիղ անկյան- 3 ժամ
փռված անկյան-6 ժամ
ուղիղ անկյան- 15 րոպե
փռված անկյան – 30 րոպե

8․ Արույրը 60 % պղնձի և 40 % ցինկի համաձուլվածք է։ Արույր պատրաստելու համար վառարանի մեջ դրել են ցինկ և 210 կգ պղինձ։ Որքա՞ն ցինկ են դրել վառարանի մեջ։ Որքա՞ն արույր կստացվի։
210*100:60=350 ցինկ
350+210=560 կգ

9․ Քառակուսու պարագիծը նրա կողմից մեծ է 96 սմ-ով։ Գտե՛ք քառակուսու մակերեսը։

10․Բրինձը պարունակում է 70 % օսլա, իսկ գարին՝ 60 %։ Որքա՞ն գարի պետք է վերցնել, որպեսզի ստացվի այնքան օսլա, ինչքան ստացվում է 6 կգ բրնձից։

11․ Նավակը մի նավակայանից մյուսն է հասել կես ժամում՝ ընթանալով 1200 մ/ր արագությամբ։ Վերադառնալիս նա ծախսել է 20 ր-ով ավելի։ Նավակի արագությունը վերադառնալիս որքանո՞վ է փոքր եղել։