Անգիր սովորի’ր Վ. Տերյանի «Գարուն» բանաստեղծությունը։
1.Մեկ նախադասությամբ գրի՛ր, թե ինչ է ներկայացված բանաստեղծության մեջ:
Գարնանային սիրո մասին է:
2.Ի՞նչ տրամադրություն է արտահայտում բանաստեղծությունը:
Թարմություն,ուրախություն և այլն:
3.Ինքդ փորձի՛ր որևէ բանաստեղծություն /կարող է ինել նաև քառատող/ հորինել գարնան մասին:
Տեսական նյութ
Դիտարկենք (a-b)(a+b) արտադրյալը:
Կիրառելով բազմանդամների բազմապատկման և նման անդամների միացման կանոնները, կստանանք՝
(a-b)(a+b)=a2+ab-ba-b2=a2-b2:
Այսպիով, ստացվում է՝
a2-b2=(a-b)(a+b)
Հավասարությունը կոչվում է քառակուսիների տարբերության բանաձև:
Բանաձևը հաճախ օգտագործում են հաշվարկների պարզեցման համար
41×39=(40+1)(40-1)=402-12=1600-1=1599:
Առաջադրանքներ(դասարանում)
1) Արտահայտությունը ներկայացրեք բազմանդամի տեսքով.
ա) (m+n)(m-n)=m2-n2
բ) (2-p)(p+2)=4-p2
գ) (7+n)(n-7)=n2-49
դ) (a-3b)(a+3b)=a2-9b2
ե) (4y-3z)(4y+3z)=16y2-9z2
զ) (5m+6n)(6n-5m)= 36n2-25m2
2) Հաշվեք՝ օգտագործելով քառակուսիների տարբերության բանաձևը.
ա) 61×59=(60-1)(60+1)=602-12=3600-1=3599
բ) 10,2×9,8 =(10+0.2)(10-0.2)=102-0.22=100-0.04=99.96
գ) 598×602=(600-2)(600+2)=6002-22=360000-4=359996
դ) 299×301=(300-1)(300+1)=3002-12=90000-1=89999
Առաջադրանքներ (տանը)
3) Բազմանդամը վերլուծեք արտադրիչների
ա) x2-y2=(x-y)(x+y)
բ) a2-4=(a-2)(a+2)
գ) (2x)2-1=(2x-1)(2x+1)
դ) z4-16=(z2-4)(z2+4)
ե) 9-(3m)2=(3-3m)(3+3m)
զ) p8-49=(p4-7)(p4+7)
4) Պարզեցրեք արտահայտությունը․
1.a2-ab+ab+b2+a2-b2=2a2
2.m2-n2-m2+2mn-n2+2n2=2mn
3.c2-2cd+d2-d2-c2+2cd=0
5) C և D տառերի փոխարեն ընտրեք այնպիսի միանդմաներ, որ տեղի ունենա հավասարությունը.
ա) (2a-b2)(2a+b2)=4a2-b4
բ) (y+x2)(x2-y)=x4-y2
գ) (3m-2n)(3m+2n)=9m2-4n2
դ) ((-4p)2+5q)(5q+(-4p)2)=25q2-16p4:
Լրացուցիչ առաջադրանքներ
6)* Ունենալով լրիվ բակ վառելիք` ձկնորսը շարժիչով նավակով գետի հոսանքին հակառակ ուղղությամբ կարող է անցնել 20 կմ, իսկ հոսանքի ուղղությամբ` 30 կմ: Ի՞նչ ամենամեծ հեռավորություն կարող է անցնել նավակը գետով, մի պայմանով, որ վառելիքը պետք է բավականացնի նաև հետդարձի համար: Լուծումը մի քանի եղանակով:25
Մահմեդականությունը կամ իսլամը համաշխարհային 3 կրոններից է. առաջացել է VII դարում, Արևմտյան Արաբիայի Հիջազ քաղաքում: Հետևորդները՝ 1,3–1,8 մլրդ մարդ (2010 թ.):
Մահմեդականության հիմնադիրն արաբ Մահմեդ (Մուհամմեդ, մոտ 570 թ., Մեքքա – 632 թ., Մեդինա) քարոզիչն է: Մահմեդականները Մահմեդին համարում են մեծ մարգարե, ալլահի դեսպան:Մահմեդականությունը՝ որպես միաստվածության կրոն, կարողացել է միավորել տարանջատ արաբական ցեղերը և ստեղծել մահմեդական համայնք, որը միաժամանակ և՜ քաղաքական կազմակերպություն էր, և՜ կրոնական միավորում: Նրա հիմնական սկզբունքները շարադրված են Ղուրանում՝ մահմեդականության սուրբ գրքում:
Մահմեդականությունը բաղկացած է իմանից (հավատ մահմեդականության ճշմարտացիության հանդեպ) և դինից (կրոնական ծեսերի, բարոյականության, ավանդույթների հանրագումար):
Իմանի էությունը միաստվածության գաղափարն է: Մահմեդականությունը միայն Մուհամմեդին է համարում Աստծու առաքյալը: Մահմեդականները հավատում են հոգու անմահությանն ու հանդերձյալ կյանքին: Ըստ մահմեդականության՝ միայն իսկական մահմեդականը կարող է ակնկալել դրախտային թագավորություն, իսկ ոչ մահմեդականը դատապարտված է դժոխային տանջանքների:
Մահմեդականությունն ունի ընդարձակ ծիսական համակարգ, որտեղ մեծ նշանակություն է տրվում սովորույթներին, ավանդույթներին և տոներին:
Դինի առանցքը «հավատի սյուներն» են՝ հավատի դավանում, ամենօրյա հնգակի աղոթք (նամազ), պարտադիր բարեգործություն, ուխտագնացություն սրբազան քաղաք Մեքքա (գոնե մեկ անգամ), ծոմապահություն: Մահմեդականը պարտավոր է մասնակցել ջիհադին՝ հանուն հավատի պատերազմին, որին բնորոշ է ոչ միայն այլ երկրների զավթումը, այլև այլադավանների («անհավատներ») բռնի մահմեդականացումը: Բացի ուղղափառ մահմեդականությունից՝ սուննիզմից, առաջացել է նաև շիիզմը՝ որպես հակադիր հոսանք:
Այդ բաժանումը տեղի է ունեցել VII դարում՝ Մահմեդ մարգարեի մահից հետո, երբ որոշվել է նրա հաջորդին ընտրելու սկզբունքը: Ըստ սուննիների՝ առաջնորդը պետք է ընտրվեր ողջ համայնքի համաձայնությամբ, իսկ շիաները պաշտպանում էին Մահմեդի դստեր ամուսնու՝ Ալիի և նրա սերունդների ժառանգական իրավունքները:
622 թ-ին Մահմեդը Մեքքայից գաղթել կամ փախել է Մեդինա: Օմար I խալիֆի օրոք (634–644 թթ.) այդ իրադարձության օրը հայտարարվել է Մահմեդական օրացույցի՝ հիջրայի (հայերեն՝ փախուստ, գաղթ) տարեգլուխ: Հիջրայի տարին դարձել է մահմեդական թվականության սկիզբը: Հիջրան լուսնային օրացույց է, որի տարին ունի 12 ամիս՝ մեկընդմեջ 30 և 29 օրերով:
ահմեդականության հետևորդները հիմնականում բնակվում են Մերձավոր ու Միջին Արևելքում, Հյուսիսային Աֆրիկայի, Հարավարևելյան Ասիայի երկրներում, Հնդկաստանում, Չինաստանում, Ադրբեջանում, Բալկանյան երկրներում և այլուր:
Մահմեդականությունը 28 երկրների պետական կրոնն է:
Մկրտիչ Համբարձումյան 