09.04.21

1.Կարդա՛ Ղ․ Աղայանի Հնարագետ ջուլհակը ավանդության 1֊ին և 2֊րդ մասերը։ Դուրս գրի՛ր անծանոթ բառերը և բացատրի՛ր։

2.Գրավոր ներկայացրո՛ւ, թե ինչի՞ մասին էր պատմվածքի այս հատվածը, ի՞նչ սովորեցիր։

Լինում է մի դերվիշ, նա գնում է քաղաք , փողոցի կենտրոնում կանգնում ու մի կլոր գծում փայտով ու կենտրոնում նստում :Ժողովուրդը շատ հարցեր էին տալիս ,բայց նա չէր պատասխանում :Ամբողջ խաղաքը այդ խոսակցությունների մեջ էր:Խոսքը հասնում է Շահ-Աբասին , նա էլ ուղարկում է ամենալավ գիտնականին :Գիտնականը գնում և ասում է,որ կլորը երկինքն է, դատարկությունը ամպերն են ,որ դերվիշը ուզում է անձրև չգա և սով լինի ,խնդրում է այդպիսի բան չանել ,մեղկ են իրենք :Ժողովուրդը ավելի է խառնվում գիտնականին լսելուց հետո: Գալիս է մի ուրիշ գիտնական : Սա էլ իր հերթին ուզում է գուշակել և ասում է ,որ գիտի թե ի՞նչ է նկարել դերվիշը և խնդրում է խնայի մարդկանց : Եվ այսպես գալիս են մի քանի գիտնականներ, բայց դերվիշը ոչինչ չի ասում :
Թագավորը շատ է նեղվում և դրա համար թաքուն իչնում է քաղաք , որ տեղեկություն հավաքի :Նա մի տարօրինակ տուն է նկատում:Այդ տան տանիքում փռված է լինում ցորենի հատիկներ և մեկ եղեգ է շարժվում , որ քշի ճնճղուկներին:Թագավորը տուն է մտնում ,որ հասկան այդ գաղտնիքը:Դա ջուլհակի տունն էր :Նա եղեգից թել էր կապել և այդ թելի մյուս ծայրը ամրացրել իր թոռների օրորոցներին :Օրորոցներն էլ մյուս կողմից միացած էին գործելու գործիքին :Երբ ջուլհակը գործում էր սկսում էին օրորվել օրորոցները ,հետո եղեգը :Ջուլհակը ճանաչում է թագավորին :Թագավորը շատ հարցեր է տալիս ջուլհակին և հասկանալով ,որ նա խելացի է ,որոշում է ուղարկել նրան դերվիշի մոտ:

3.Առանձնացրո՛ւ պատմության հերոսներին և բնութագրի՛ր։
դերվիշ-լուռ,  Շահ-Աբասի-Հարուստ ,գիտնական-խելացի ,ժողովուրդ-հավատարիմ,Ջուլհակ-հնարամիտ

Ապրիլ 12- 16, Գործնական աշխատանք

*****Գտե՛ք ցորենի կամ եգիպտացորենի սերմեր եւ նկարագրե՛ք դրանց
մեծությունը, գույնը, ամրությունը եւ այլ հատկանիշները: Դիտե՛ք սերմերի ծլումը՝ այդ նպատակով ստեղծելով անհրաժեշտ պայմաններ:

Ես ունեմ եգիպտացորենի սերմ,նրա երկարությունն է 7-8 մմ, դեղին գույնի է,շատ ամուր և չոր:Այս սերմի ծլելը տեսնելու համար,ես այն դրել եմ թաց բամբակի վրա :



Հարցեր

  1. Ի՞նչ են ծաղիկը, պտուղը, սերմը:
    Ծաղիկը բույսի օրգան է, որը կարճացած և ձևափոխված ընձյուղ է:
    Պտուղը սեռական բազմացման հետևանքով առաջացող օրգան է, որը պարունակում է սերմեր:Սերմ՝ սաղմնային բույս է՝ իր մեջ կուտակված պաշարային սննդանյութերով։ Այն բույսերի բազմացման և տարածման օրգան է։ 
  2. Ինչի՞ց են առաջանում պտուղները եւ սերմերը:
    Ծաղկից առաջանում են պտուղները: Սերմը գտնվում է պտուղի կորիզում,իսկ հատապտուղների մոտ ՝ պտղամսի մեջ:
  3. Ի՞նչ դեր ունեն այդ օրգանները բույսի կյանքում:
    Պտուղների ամենակարևոր աշխատանքը սերմերի պահպանումն ու տարածումն է: Սերմը ունի բազմացնող դեր:
  4. Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ սերմերի ծլման համար:
    Անհրաժեշտ է խոնավություն , օդ,ջուր,հող,
  5. Ինչո՞ւ սերմերը կարող են պահպանվել երկար ժամանակ:
    Արտաքինից սերմը ծածկված է հաստ սերմնամաշկով , որն էլ նրան պաշտպանում է չորացումից և վնասվածքներից :
  6. Ինչպե՞ս են պտուղները եւ սերմերն օգտագործվում մարդու կողմից:
    Մարդիկ ցանում են սերմերը , հետո օգտագործում նրանցից ստացած պտուղները :Պտուղները որպեսզի ուտեն իսկ սերմը բազմացնելու և ուտելու

7 . Նկարագրե՛ք շրջապատի ծաղիկները, նշե՛ք դրանց առանձնահատկությունները: Փորձե՛ք հասկանալ ծաղկի կառուցվածքը եւ դերը:
Մեր բակում կան նոր ծաղկած նարգիզներ: Նրանք սպիտակ և դեղին երանգներով են , մոտ 30-35 սմ բարձրությամբ ցողունով : Ծաղիկն ունի 6 պսակաթերթիկ, 6 առէջ և վարսանդ: